Zmiany w podatku dochodowym od osób fizycznych w lipcu 2020 roku

Pandemia Covid-19 przyniosła bardzo wiele zmian w ustawach podatkowych dostarczających rozwiązania wspomagające firmy w czasie obniżenia lub całkowitej utraty przychodów z prowadzonej działalności gospodarczej. Jednak poza tego rodzaju zmianami następują kolejne, które wpływają na inne obszary opodatkowania dochodów podatników prowadzących działalność gospodarczą a także pozostałych podatników. Jakie to zmiany i z czym się wiążą? Te kwestie przedstawiono w poniższej publikacji.

Nowa przyczyna powstania przychodu u podatników przekazujących należności od nabywcy do sprzedawcy

Zgodnie z art. 14 ust. 2h ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zwanej dalej ustawą o PDOF podatnik, który zawarł umowę ze sprzedawcą (czynnym podatnikiem VAT) albo nabywcą i zobowiązał się do przekazywania należności za dostawy towarów lub usług (udokumentowane fakturą) od nabywcy do sprzedawcy, winien przekazywać należność
w części lub w całości na konto sprzedawcy widniejące na białej liście w dniu zlecenia przelewu.

Jeżeli należność tę przekaże na inny rachunek wówczas rozpozna w swoich księgach przychód do opodatkowania o równowartości tej należności (lub jej części).

W znowelizowanej od 1 lipca 2020 r. ustawie o PDOF dodano drugi powód poniesienia konsekwencji (u podatnika przekazującego należność sprzedawcy) w postaci powstania przychodu, którym jest zapłata należności dla sprzedawcy bez użycia rachunku płatniczego.

Na mocy art. 14 ust. 2i ustawy o PDOF przychód ten powstanie w dniu zapłaty należności dla sprzedawcy bez użycia rachunku płatniczego. Jednak podatnik nie będzie zobowiązany ustalać przychodu, jeżeli uregulowanie należności:

• dotyczy jednorazowej transakcji poniżej 15.000 zł i jednocześnie jedna ze stron nie jest przedsiębiorcą,
• dokonano na rachunek sprzedawcy spoza białej listy a podatnik przesłał do właściwego urzędu skarbowego (dla podatnika, który dokonał zapłaty należności) przy pierwszej zapłacie danej należności przelewem na ten rachunek zawiadomienie o fakcie pomyłki w terminie 7 dni od dnia zlecenia przelewu, lub
• zostało wykonane przelewem na rachunek banku lub rachunek SKOK-u:
• służącego do dokonywania rozliczeń z tytułu nabywanych przez ten bank lub tę kasę wierzytelności pieniężnych lub
• wykorzystywanego przez ten bank lub tę kasę do pobrania należności od nabywcy towarów lub usługobiorcy za dostawę towarów lub świadczenie usług, potwierdzoną fakturą, i przekazania jej w całości albo części dostawcy towarów lub usługodawcy, lub
• prowadzonego przez ten bank lub tę kasę w ramach gospodarki własnej, niebędący rachunkiem rozliczeniowym

– jeżeli bank, SKOK albo wystawca faktury, wraz z informacją o numerze rachunku do zapłaty, przekazali podatnikowi informację, że dany rachunek stanowi jeden z ww. typów rachunków, lub

• miało miejsce za pomocą mechanizmu podzielonej płatności, lub
• wynika z faktury dokumentującej transakcje WNT, importu towarów lub usług lub dostawy towarów gdzie podatnikiem jest nabywca.

Należy zaznaczyć, iż rozpoznanie przychodu (art. 14 ust. 2h ustawy o PDOF) do opodatkowania przez podatnika (ze względu na przekazanie należności od nabywcy na konto spoza białej listy sprzedawcy) znajdzie zastosowanie do zapłaty należności po 31 grudnia 2020 r.

Natomiast znowelizowane przepisy art. 14 ust. 2i oraz będą odnosiły się do zapłaty należności po dniu 31 grudnia 2019 r., natomiast przesłanka przekazania informacji o typie rachunku obowiązuje już od 1 lipca 2020 r.

Kolejne możliwości uniknięcia obniżenia kosztów z powodu zapłaty na rachunek sprzedawcy spoza białej listy

W myśl art. 22p ust. 1 ustawy o PDOF podatnicy prowadzący pozarolniczą działalność gospodarczą nie zaliczą do kosztów firmowych wydatku poniesionego w kwocie 15.000 zł brutto i powyżej w części, w jakiej podatnik:

• uregulował bez pośrednictwa rachunku płatniczego lub
• przelał na rachunek sprzedawcy spoza białej listy (na dzień zlecenia przelewu) daną należność za transakcję udokumentowaną fakturą, dokonaną przez dostawcę towarów lub usługodawcę zarejestrowanego, jako czynny podatnik VAT, lub
• zapłacił bez zastosowania mechanizmu podzielonej płatności fakturę z adnotacją „mechanizm podzielonej płatności”.

W sytuacji, gdy podatnik nabywca ujął już w księgach firmy koszty, które podlegają wyłączeniu, wtedy dokonuje zmniejszenia kosztów albo zwiększenia przychodów, (gdy dysponuje niewystarczającymi kosztami) w miesiącu uregulowania faktury:

• bez pośrednictwa rachunku płatniczego,
• na konto sprzedawcy spoza białej listy,
• bez zastosowania mechanizmu podzielonej płatności.

Wyłączenia z kosztów nabywca nie będzie musiał dokonać, jeżeli:

• zawiadomił w ciągu 3 dni (od dnia zlecenia przelewu) o tym zdarzenia urząd skarbowy właściwy dla wystawcy faktury. Tak było do końca czerwca 2020 r. lub
• zapłata nastąpiła z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności.

Począwszy od lipca 2020 r. rozszerzono możliwości uniknięcia obowiązku pomniejszenia kosztów (powiększenia przychodów) przez nabywcę, jeżeli zapłata należności:

• została przez niego dokonana przelewem na rachunek banku lub rachunek SKOK-u:
• służący do dokonywania rozliczeń z tytułu nabywanych przez ten bank lub tę kasę wierzytelności pieniężnych lub
• wykorzystywany przez ten bank lub tę kasę do pobrania należności od nabywcy towarów lub usługobiorcy za dostawę towarów lub świadczenie usług, potwierdzone fakturą, i przekazania jej w całości albo części dostawcy towarów lub usługodawcy, lub
• prowadzony przez ten bank lub tę kasę w ramach gospodarki własnej, niebędący rachunkiem rozliczeniowym

– jeżeli bank, SKOK albo wystawca faktury, wraz z informacją o numerze rachunku do zapłaty, przekazali podatnikowi informację, że dany rachunek stanowi jeden z ww. typów rachunków, lub

• została potwierdzona na fakturze dokumentującej transakcje WNT, importu towarów lub usług lub dostawy towarów gdzie podatnikiem jest nabywca.

Oprócz powyższych zmian nowością jest wydłużenie okresu czasu niezbędnego na wysłanie zawiadomienia do urzędu skarbowego o zapłacie na nieprawidłowe konto sprzedawcy z 3 dni do 7 dni.

Powyższe zmiany znajdują zastosowanie od 1 lipca 2020 r.

Wniosek podatnika do organu rentowego o zaniechanie zastosowania kwoty wolnej

Organ rentowy ma obowiązek rozliczyć miesięczne zaliczki na podatek dochodowy od wypłacanych emerytur, rent, świadczeń lub zasiłków przedemerytalnych, nauczycielskich świadczeń kompensacyjnych, zasiłków pieniężnych z ubezpieczenia społecznego, rent strukturalnych, socjalnych czy też pozostałych świadczeń uzupełniających.

Przy rozliczeniu zaliczek za okres od stycznia do grudnia roku rozliczeniowego organ rentowy standardowo pomniejsza obliczoną zaliczkę o kwotę wolną od podatku (1/12 z kwoty zmniejszającej podatek – 525,12 zł).

Jeżeli podatnik przedłoży organowi rentowemu wniosek o nie pomniejszanie obliczonych zaliczek na podatek dochodowy od wypłaconego świadczenia o kwotę zmniejszająca podatek, wówczas organ ten wykona dyspozycję podatnika począwszy od miesiąca, w którym otrzymał wniosek, albo od następnego miesiąca, jeżeli w miesiącu, w którym otrzymał wniosek, nie miał możliwości jego uwzględnienia.

Wniosek ten do tej pory dotyczył danego roku. Od lipca 2020 r. złożony do organu rentowego przez podatnika wniosek o nie stosowanie w ciągu roku kwoty wolnej będzie dotyczył także lat kolejnych. Wyjątkiem od reguły będzie sytuacja, w której podatnik wycofa złożony wniosek. W takim wypadku organ rentowy uwzględni kwotę wolną od podatku:

• od miesiąca, w którym podatnik dokonał wycofania wniosku, albo
• od następnego miesiąca, w przypadku, gdy w miesiącu wycofania wniosku, nie dysponował taką możliwością.

Zmiany przepisów w zakresie obowiązywania wniosków o zastosowanie lub zaniechanie uwzględnienia kwoty wolnej przez organ rentowy obowiązuje od 1 lipca 2020 r. jednakże organ rentowy będzie mógł uwzględnić zmiany w stosunku do dochodów podatnika począwszy od stycznia 2020 r.

Organ rentowy nie zawsze rozliczy podatnika

Nawiązując do art. 34 ust. 7 ustawy o PDOF organ rentowy nie jest zobowiązany do sporządzenia i przekazania do urzędu skarbowego rocznego obliczenia podatku w odniesieniu do podatników:

• w stosunku, do których ustał obowiązek poboru zaliczek,
• rozliczających się wspólnie z małżonkiem albo, jako osoba samotnie wychowująca dzieci, chyba, że podatnik przed końcem roku podatkowego złoży oświadczenie o rezygnacji z zamiaru opodatkowania w ww. sposób,
• w stosunku, do których, na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej został zwolniony z obowiązku poboru zaliczek na podatek dochodowy,
• którym nie pobierano zaliczek na podatek dochodowy stosując umowę o unikaniu podwójnego opodatkowania,
• którzy przedłożyli wniosek o niesporządzanie rocznego obliczenia podatku jeszcze przed końcem roku podatkowego.

Od 1 lipca 2020 r. oprócz powyższych okoliczności organ rentowy nie będzie już zobligowany do sporządzenia rocznego rozliczenia podatku i przekazania go do urzędu skarbowego wobec podatników, u których suma zaliczek pobranych w roku podatkowym będzie wyższa niż kwota podatku obliczonego za ten rok.

Uwzględnienie powyższych zmian w przepisach w zakresie obliczenia lub nie przez organ rentowy rocznego podatku i sporządzenia lub nie deklaracji rocznej wraz z przekazaniem jej do urzędu skarbowego ma zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od dnia 1 stycznia 2020 r.