Przegląd istotnych zmian w przepisach podatkowych na 2020r. Część 1

2020 rok jest kolejnym okresem czasu, w którym ustawodawca zasypie szczególnie podatników prowadzących działalność gospodarczą całą rzeszą zmian, aktualizacji czy likwidacji niektórych dotychczasowych przepisów w ustawach podatkowych. Zmian jest tak dużo, że podatnicy nie są w stanie za nimi nadążyć. Często głośno wymieniane uproszczenia stanowią raczej sporą komplikację i utrudnienie dla funkcjonowania tych najmniejszych podatników. Warto, więc zapoznać się z najważniejszymi zmianami, jakie już za chwilę obejmą wszystkich podatników prowadzących działalność gospodarczą a także i pozostałych.

Dodatkowe warunki dla stawki 0% VAT przy transakcji wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów

W związku z obowiązywaniem od 2020r. przepisów Dyrektywy Rady UE 2018/1910 z 4 grudnia 2018r. zmieniającej aktualnie obowiązującą Dyrektywę 2006/112/WE z 28 listopada 2006r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej a także Rozporządzena wykonawczego Rady (UE) 2018/1912 z dnia 4 grudnia 2018 r. czynni podatnicy VAT zarejestrowani na potrzeby dokonywania transakcji unijnych, którzy skorzystają z zasady domniemania wywozu i dostarczenia towarów będą mogli ująć stawkę 0% dla transakcji wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów (WDT), jeżeli:

• w sytuacji wywozu towarów przez sprzedawcę lub osobę trzecią wywożącą towar w jego imieniu sprzedawca posiada, choć dwa dokumenty wydane przez dwie różne strony i niepozostające w sprzeczności ze sobą (list CMR, faktura od przewoźnika, konosament, dokument transportu lotniczego, inne),
• w przypadku wywozu towarów przez nabywcę lub osobę trzecią wywożącą towar w jego imieniu sprzedawca posiada pisemne oświadczenie od nabywcy, że towar został wywieziony i przetransportowany do państwa unijnego kupującego, oraz:
• choć dwa dokumenty wymienione powyżej wydane przez dwie różne strony i niepozostające w sprzeczności ze sobą albo
• jeden z dokumentów wymienionych powyżej i oraz jeden dokument typu m.in. polisa ubezpieczeniowa, dokumenty urzędowe stwierdzające przybycie towarów, poświadczenie odbioru przez osobę prowadzącą magazyn call-off stock, inne.

Od 2020r. urzędy skarbowe mogą w sposób bardziej restrykcyjny uzależniać korzystanie stawki 0% dla WDT w przypadku wystąpienia przynajmniej jednego uchybienia w warunkach natury materialnej:

• nieprawidłowy albo nieważny numer NIP odbiorcy,
• nieprawidłowa suma transakcji za dany okres WDT wykazana w informacji podsumowującej WDT,
• nieprawidłowo wypełnione informacja podsumowująca WDT,
• nabywca nie był zarejestrowany, jako podatnik unijny w czasie sprzedaży WDT.

Kasy fiskalne on-line już od 2020r.

Niektóre branże już w 2020r. będą zobligowane do wprowadzenie w firmach nowych kas fiskalnych on-line. Od stycznia 2020r. będą to firmy oferujące naprawdę pojazdów silnikowych (w tym motorowerów), opon wraz z wymianą i serwisem kół, opon (regeneracja) będą zobowiązane do zakupu, instalacji i rejestracji ww. usług na rzecz osób nieprowadzących żadnej działalności gospodarczej przy pomocy kas fiskalnych on-line.

Druga grupa firm, która będzie od stycznia 2020r. rejestrować sprzedaż przy pomocy kas fiskalnych on-line to podmioty oferujące na sprzedaż paliwa przeznaczone do napędu pojazdów silnikowych takie jak gaz, olej napędowy, benzyna.

Z kolei 1 lipiec 2020r. to graniczna data zobowiązująca stosowanie kas rejestrujących on-line wobec branż oferujących:

• towary takie jak węgiel, koks, węgiel brunatny, brykiet oraz pozostałe surowce podobnego typu stosowane, jako opał,
• usługi wyżywienia i krótkoterminowego zakwaterowania świadczone sezonowo albo całorocznie.

Obligatoryjne umieszczenie numeru NIP nabywcy będącym przedsiębiorcą na paragonie

Od nowego roku, gdy sprzedawca zaewidencjonuje dokonaną transakcję zbycia przy pomocy kasy rejestrującej, czyli wystawi paragon a odbiorcą będzie podatnik prowadzący działalność gospodarczą, wówczas wystawiony paragon będzie musiał zawierać numer NIP nabywcy, jeżeli do tego paragonu ma być wystawiona faktura sprzedaży.

Sprzedawca nie może wystawić faktury sprzedaży dla firmy na podstawie paragonu nie zawierającego numeru NIP kupującego a jeżeli to uczyni, wówczas zgodnie z art. 106b ust. 6 ustawy o VAT organ podatkowy nałoży sprzedawcy domiar dodatkowego zobowiązanie podatkowego stanowiącego 100% kwoty podatku VAT wykazanego na błędnie wystawionej fakturze.

Jeżeli natomiast sprzedawca zdąży jeszcze do końca 2019r. wystawić paragon drugiemu przedsiębiorcy to niezależnie od tego czy będzie na tym paragonie numer NIP nabywcy czy też nie, będzie mógł jeszcze wystawić fakturę sprzedaży na dotychczasowych zasadach.

Nowych przepisów dotyczących obowiązkowego numeru NIP nabywcy na paragonie w przypadku transakcji pomiędzy przedsiębiorcami nie będzie się stosować, jeśli sprzedawcą będzie podatnik wykonujący usługi taksówek osobowych, z wyłączeniem wynajmu samochodów osobowych z kierowcą (PKWiU 49.32.11.0).

Indywidualny mikrorachunek przeznaczony dla wpłat podatków PIT, CIT, VAT

Od 1 stycznia 2020r. przestana funkcjonować dotychczasowe rachunki bankowe urzędów skarbowych w Polsce, na które do tej pory wszyscy podatnicy podlegający nieograniczonemu i ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu wpłacali zobowiązania i zaległości podatkowe w podatkach PIT, CIT, VAT.

Już teraz na stronie https://www.podatki.gov.pl/generator-mikrorachunku-podatkowego wszyscy ci podatnicy będą mogli wygenerować jeden rachunek bankowy, przypisany tylko dla siebie i służący do zapłaty podatków PIT, CIT, VAT.

Zatem wszyscy podatnicy posługujący się numerem PESEL oraz NIP podlegający nieograniczonemu i ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu za wszelkie zobowiązania w PIT, CIT, VAT o terminie płatności przypadającym w styczniu 2020r. oraz wszelkie pozostałe dotychczas zaległości w tych podatkach będą zobligowani zapłacić od 1 stycznia 2020r. już na przypisany dla każdego podatnika – indywidualny mikrorachunek.

Oprócz tego podatnicy powinni pamiętać, że zasada rozliczenia wpłaconych podatków PIT, CIT, VAT na mikrorachunek będzie taka sama jak w przypadku jednego konta dla wpłat składek ZUS., Zatem najpierw będą potrącane wszelkie zaległości w ww. podatkach a dopiero potem zobowiązania bieżące. Niemniej podatnik posiadający kilka zaległości będzie mógł wskazać którą wpierw zaległość podatkową chciałby uregulować.

Mechanizm podzielonej płatności w 2020r.

W 2020r. nastąpi ciąg dalszy stosowania mechanizmu podzielonej płatności. Zatem sprzedawca, który dokona transakcji zbycia towaru lub usługi wymienionych w załączniku nr 15 do ustawy o VAT (minimum jedna pozycja na fakturze) na rzecz odbiorcy podatnika VAT czynnego lub zwolnionego oraz wartości transakcji danej sprzedaży jest równa lub wyższa niż 15.000zł brutto, wówczas:

• sprzedawca ma obowiązek wystawić fakturę z dopiskiem adnotacji „mechanizm podzielonej płatności” (pozostałe elementy faktury tak jak w krajowych transakcjach sprzedaży),
• nabywca (czynny lub zwolniony podatku VAT) otrzymując taką fakturę reguluję przy pomocy mechanizmu podzielonej płatności:
• obowiązkowo tylko pozycje na fakturze, objęte mechanizmem podzielonej płatności (znajdujące się w załączniku nr 15 do ustawy o VAT), oraz
• dobrowolnie pozostałą część faktury albo
• dobrowolnie całą wartość danej faktury.

Odpowiedzialność nabywcy za zobowiązanie w VAT sprzedawcy z tytułu nie zastosowania split payment od stycznia 2020r.

Do końca 2019r. podatnicy jeszcze bez konsekwencji mogli stosować mechanizm podzielonej płatności. Niestety od stycznia 2020r. zarówno sprzedawcy jak i nabywcy będą podlegali odpowiedzialności w razie wystąpienia uchybienia w zakresie zastosowania split paymentu u jednej ze stron.

W przypadku wystawienia faktury przez sprzedawcę bez użycia sformułowania „mechanizm podzielonej płatności”, podczas gdy był do tego zobligowany, urząd skarbowy lub celno-skarbowy doliczy karę opiewającą na kwotę 30% z sumy podatku VAT widniejącej na wystawionej fakturze i dotyczącej wyłącznie sprzedaży towaru lub usługi objętych mechanizmem podzielonej płatności (zawartych w załączniku nr 15 do ustawy o VAT).

Kary tej sprzedawca uniknie, jeżeli skutecznie zawiadomi o powyższym błędzie nabywcę, czyli w taki sposób, aby on miał możliwość zapłacić za towar lub usługę widniejący na fakturze i zawierający się w załączniku nr 15 do ustawy o VAT z zastosowaniem mechanizmu split payment. Natomiast nabywca faktycznie zapłaci z użyciem split paymentu.

Z kolei odnosząc się do strony nabywcy to nawet, jeżeli otrzyma on fakturę bez sformułowania „mechanizm podzielonej płatności” a kwota takiej faktury będzie opiewać na przynajmniej 15.000zł brutto, wówczas jest on zobligowany do przeanalizowania faktury pod kątem występowania, choć jednego towaru lub usługi z załącznika nr 15 do ustawy o VAT.

Jeżeli nabywca nie ureguluje zobowiązania z tytułu dostawy towarów lub usług z załącznika nr 15 do ustawy o VAT z zastosowaniem split paymentu, wówczas urząd skarbowy lub celno-skarbowy doliczy karę opiewającą na kwotę 30% z sumy podatku VAT przypadającej na nabyte towary lub usługi wymienione w załączniku nr 15 do ustawy o VAT i wykazane na otrzymanej fakturze, której dotyczy płatność.

Korekta kosztów u nabywcy z tytułu nie zastosowania split payment od stycznia 2020r.

Podatnicy nabywcy prowadzący działalność gospodarczą, którzy otrzymali fakturę z adnotacja „mechanizm podzielonej płatności” na kwotę 15.000zł brutto lub powyżej zawierającą towary lub usługi objęte mechanizmem podzielonej płatności i nie dokonali zapłaty z zastosowaniem split paymentu, wówczas nie będą mogli zaliczyć takiej faktury do kosztów uzyskania przychodów.

Jeżeli jednak ją ujmie i nie dokonał nawet w późniejszym czasie zapłaty za nią poprzez mechanizm split payment to będzie zobowiązany:

• pomniejszyć koszty uzyskania przychodu o wartość netto tej faktury,
• zwiększyć przychody, jeżeli koszty danego miesiąca są mniejsze niż wartość tej faktury.

Oprócz mechanizmu split paymentu podatnicy winni pamiętać o ciągle obowiązującym przepisie, który w 2020r. będzie występował nadal i który wskazuje na obligatoryjną korektę kosztów albo zwiększenie przychodów (na tych samych zasadach, co, powyżej), gdy podatnik opłacający każdą fakturę o wartości równej lub wyższej niż 15.000zł brutto zastosował rozliczenie gotówkowe zamiast poprzez przelew.

Ponadto trzecią okolicznością skutkującą obowiązkową korektą kosztów i innymi konsekwencjami będzie zapłata za każdą fakturę na kwotę 15.000zł brutto lub powyżej na konto inne niż zawarte w wykazie podatników VAT zwanym białą listą podatników VAT.
O tym i  wielu innych, nowych zmianach w ustawach podatkowych w drugiej części publikacji.