Kolejne wymagania dla zastosowania stawki 0% przy dostawie towarów dla kontrahentów z UE

Od stycznia 2020r. wejdą w życie nowe przepisy wynikające z wdrożenia rozporządzenia wykonawczego Rady UE 2018/1912 z dnia 4 grudnia 2018 r. zmieniającego rozporządzenie wykonawcze (UE) nr 282/2011 w odniesieniu do niektórych zwolnień związanych z transakcjami wewnątrzwspólnotowymi. Będą one polegać na zaostrzeniu niektórych warunków dla zastosowania stawki 0% dla wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów. Warto, zatem poznać bliżej przedmiotowe zmiany.

Dostawa towarów na terytorium Wspólnoty UE

Wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów (dla polskiego czynnego podatnika VAT ) zwana dalej WDT stanowi w myśl art. 13 ust. 1 ustawy o VAT stanowi wywóz towarów z terytorium RP na terytorium jednego z krajów członkowskich UE. Dany wywóz towarów musi nastąpić w następstwie przeniesienia prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Podmioty uczestniczące w WDT a stawka 0% VAT

Podatnik sprzedawca rozpozna WDT i zastosuje w odniesieniu do niej stawkę, 0% jeżeli:

• sprzedawca dokonał dostawy na rzecz nabywcy posługującym się właściwym i ważnym numerem NIP (VAT-UE) nadanym przez państwo tego nabywcy,
• jeszcze przed terminem do złożenia deklaracji VAT za dany okres rozliczeniowy sprzedawca będzie posiadać dokumenty stanowiące dowód, że towary będące przedmiotem WDT zostały wywiezione z terytorium RP do innego kraju członkowskiego i dostarczone do nabywcy,
• podczas transakcji WDT i w chwili jej rejestracji w ewidencji i deklaracji VAT sprzedawca jest zarejestrowany na potrzeby przeprowadzania transakcji unijnych (VAT-UE).

Dokumenty stanowiące dowód potwierdzenia wywozu i dostarczenia towarów w ramach WDT

Dowody będące dokumentami stanowiącymi potwierdzenie wywozu i dostarczenie towarów w ramach realizowanej WDT stanowią jeden z warunków formalnych dla zastosowania stawki 0% dla danej sprzedaży.

Zgodnie z art. 42 ust. 3 ustawy o VAT dokumentami tymi są:

• dokumenty przewozowe otrzymane od przewoźnika (spedytora) odpowiedzialnego za wywóz towarów z terytorium RP, z których jednoznacznie wynika, że towary zostały dostarczone do miejsca ich przeznaczenia na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju – w przypadku, gdy przewóz towarów jest zlecany przewoźnikowi (spedytorowi),
• specyfikacja poszczególnych sztuk ładunku.

Oprócz dokumentów podstawowych dobrze jest, aby sprzedawca dysponował również dokumentami uzupełniającymi, którymi mógłby dodatkowo się wesprzeć. Są nimi m.in. dokumenty ubezpieczeniowe dot. transportu towarów, wszelkie listy, e-maile i inna korespondencja z kontrahentem, potwierdzenie otrzymania towarów przez nabywcę, inne.

W tym miejscu należałoby zaznaczyć, że niespełnienie niektórych wymogów natury formalnej nie zawsze będzie decydujące, co do możliwości zastosowania stawki 0% dla WDT. Jeżeli zatem podatnik będzie w stanie udowodnić faktyczny przebieg danej transakcji WDT, wówczas organy podatkowe nie zakwestionują możliwości zastosowania w danej sytuacji stawki 0% WDT przez sprzedawcę.

Implementacja zmian w polskim prawie podatkowym

Ustawa o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy – Kodeks karny skarbowy z dnia 11 czerwca 2019r. wprowadza kilka zmian do ustawy o VAT, wymaganych wdrożeniem dyrektywy Rady UE 2018/1910 z dnia 4 grudnia 2018 r. zmieniającej dyrektywę 2006/112/WE.

Jedną z tych zmian jest zastosowanie od stycznia 2020r. warunków umożliwiających użycie stawki 0% dla WDT będących przesłankami o charakterze formalnym, jako wymogi natury materialnej. Warunki te stanowią:

• posiadania ważnego i prawidłowego pod względem formalnym numeru NIP na potrzeby dokonywania transakcji unijnych (VAT-UE) przez nabywcę w państwie unijnym innym niż kraj, w którym rozpoczyna się transport danych towarów,
• nabywca jest zobligowany do podania sprzedawcy prawidłowego i ważnego numeru NIP na potrzeby dokonywania transakcji unijnych (VAT-UE) nadanego nabywcę w państwie unijnym innym niż kraj, w którym rozpoczyna się transport danych towarów,
• obligatoryjnego złożenia prawidłowej informacji podsumowującej, czyli VAT-UE.

Ostatni warunek organ podatkowy może pominąć, jeżeli podatnik udowodni, iż pomyłki w złożonej informacji podsumowującej, brak złożonej informacji bądź złożenie jej po terminie spowodowane jest uchybieniem a nie uczestnictwem w przestępczym procederze wyłudzania podatku VAT. Przykładami takich uchybień mogą być:

• sprzedawca pomylił się w kwocie sprzedanych towarów,
• sprzedawca wykazał transakcję WDT w informacji podsumowującej VAT-UE w nieprawidłowym okresie, w którym dana transakcja nie miała,
• sprzedawca omyłkowo podał nieaktualny numer NIP nabywcy.

Przyjęcie fikcji prawnej

Dyrektywa Rady UE 2018/1910 z dnia 4 grudnia 2018 r. zmieniająca dyrektywę 2006/112/WE wprowadza nową fikcję prawną w postaci domniemania, że towary będące przedmiotem WDT zostały rzeczywiście wywiezione z jednego kraju UE do innego kraju UE.

Zgodnie z art. 45a Dyrektywy zmieniającej 2018/1910 dla zastosowania stawki 0% WDT należy uznać, iż towary zostały rzeczywiście dostarczone do innego kraju UE, niż kraj rozpoczęcia transportu lub wysyłki w każdym z poniższych okoliczności:

• sprzedawca wykazuje, iż wywóz towarów do innego państwa UE dokonywany jest przez sprzedawcę lub osobę trzecią działającą w imieniu sprzedawcy a on posiada najmniej:

1. dwa niebędące ze sobą w sprzeczności dokumenty odnoszące się do wysyłki lub transportu towarów, takie jak podpisany list przewozowy CMR, konosament, faktura za towarowy przewóz lotniczy lub faktura od przewoźnika towarów, które są niezależne od siebie nawzajem, od sprzedawcy i od nabywcy, albo
2. sprzedawca posiada jakikolwiek pojedynczy z ww. dokumentów wraz z jakimikolwiek pojedynczymi niebędącymi ze sobą w sprzeczności dowodami (np. polisa ubezpieczeniowa za transport, dokumenty od notariusza, poświadczenie odbioru przez prowadzącego magazyn konsygnacyjny) potwierdzającymi wysyłkę lub transport, które zostały wydane przez dwie różne strony, które są niezależne od siebie nawzajem, od sprzedawcy i od nabywcy,

• sprzedawca posiada:

1. przynajmniej dwa niestanowiące sprzeczności ze sobą dokumenty np. podpisany list przewozowy CMR, konosament, faktura za towarowy przewóz lotniczy lub faktura od przewoźnika towarów, wydane przez dwie różne strony niezależne od siebie nawzajem, od sprzedawcy i nabywcy, lub jakiekolwiek pojedyncze dowody wraz z jakimikolwiek pojedynczymi niebędącymi ze sobą w sprzeczności dowodami (np. polisa ubezpieczeniowa za transport, dokumenty od notariusza, poświadczenie odbioru przez prowadzącego magazyn konsygnacyjny) stanowiącymi potwierdzenie transportu lub wysyłki, które zostały wydane przez dwie różne strony, które są niezależne od siebie nawzajem, od sprzedawcy i od nabywcy oraz
2. pisemne oświadczenie nabywcy (ze wskazaniem kraju UE przeznaczenia) potwierdzające, że towary zostały przetransportowane przez niego albo przez osobę trzecią działającą w jego imieniu.

Oświadczenie te winno zwierać takie elementy jak:

1. nazwę lub imię i nazwisko oraz adres nabywcy,
2. datę wystawienia,
3. ilość i rodzaj towarów,
4. datę i miejsce przybycia towarów,
5. w przypadku dostawy środków transportu, numer identyfikacyjny środków transportu, oraz identyfikację osoby przyjmującej towary na rzecz nabywcy

Kiedy zmiany wejdą w życie?

Zmiany w zakresie zaostrzenia warunków dla zastosowania stawki 0% WDT znajdą odniesienie do towarów, których transport rozpoczął się przed dniem 1 stycznia 2020 r. a zakończył już w 2020r.