Jak rozliczać podatek i ZUS przy kilku rodzajach działalności

Czy można prowadzić kilka rodzajów działalności jednocześnie?

Każdy może prowadzić tylko jedną działalność gospodarczą. Ale jest kilka rozwiązań, które pozwalają na poszerzenie zakresu działalności.

Kilka rodzajów działalności a ryczałt od przychodów ewidencjonowanych

Zgodnie z przepisami osoba fizyczna może prowadzić tylko jedną działalność gospodarczą. Jednak może rozszerzyć jej zakres przez podanie dodatkowych kodów PKD. Zmiana powinna zostać wprowadzona do CEIDG w ciągu 7 dni od rozpoczęcia nowego rodzaju działalności.

Warto pamiętać, że kodów PKD nie wpisuje się na zapas. Powinny one dotyczyć jedynie tych rodzajów działalności, które są faktycznie wykonywane w danej firmie. Zarówno dopisanie, jak i wykreślenie kodów PKD jest bezpłatne. Nie ma też opłat za zmianę kodu PKD określającego rodzaj przeważającej działalności.

Prowadzenie działalności różnego rodzaju w ramach jednej firmy może mieć wpływ na wysokość podatku dochodowego w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych. W zależności od typu świadczonych usług zmienia się stawka podatku ryczałtowego. Przykładowo dla usług marketingowych wynosi ona 15%, ale już dla przychodów ze świadczenia usług w zakresie kupna i sprzedaży nieruchomości na własny rachunek stawka podatku to 10%.

Różnice w stawkach ryczałtu dotyczą tez produkcji i handlu. Działalność wytwórcza to 5,5% ryczałtu, natomiast dla handlu przepisy przewidują stawkę w wysokości 3%. Przedsiębiorca opodatkowany ryczałtem, który podejmuje nowy rodzaj działalności powinien brać pod uwagę, że może to wiązać się z różnymi stawkami ryczałtu.

Takiego problemu nie ma przy podatku liniowym i zasadach ogólnych. Tu podatek płaci się od dochodu, bez względu na to, z którego obszaru działalności firmy on pochodzi.

Jednak co wtedy, gdy przedsiębiorca chce rozdzielić indywidualną działalność gospodarczą od nowego rodzaju działalności?

Tu z pomocą przychodzą spółki. Pozwalają one na łącznie jednoosobowej działalności gospodarczej z innymi formami aktywności biznesowej. Do wyboru jest kilka opcji, które pokrótce omówimy.

JDG i spółka cywilna

Pierwszą z możliwości jest jednoczesne prowadzenie działalności gospodarczej oraz bycie wspólnikiem spółki cywilnej. Nie ma ograniczenia co do liczby spółek cywilnych, w których jedna i ta sama osoba może być wspólnikiem.

Mało tego, mogą nawet istnieć dwie spółki cywilne o tym samym składzie osobowym będące jednocześnie odrębnymi podatnikami VAT.

Spółka cywilna powstaje po to, żeby realizować wspólny cel gospodarczy wspólników spółki. Takim celem będzie osiąganie korzyści majątkowych. Prowadzenie w ramach spółki działalności gospodarczej będzie środkiem do realizacji tego celu. Należy przy tym pamiętać, że poszczególni wspólnicy spółki cywilnej odpowiadają solidarnie za jej zobowiązania.

Zgodnie z art. 4 ust. 2 ustawy Prawo Przedsiębiorców to wspólnicy spółki cywilnej w zakresie wykonywanej przez nich działalności są przedsiębiorcami. Wobec tego wpisowi do CEIDG podlegają wspólnicy takiej spółki będący osobami fizycznymi, bo spółka cywilna nie posiada osobowości prawnej.

Spółka cywilna to najczęściej umowa dwóch lub więcej osób fizycznych. Co ciekawe, wspólnikami takiej spółki mogą być również osoby prawne oraz ułomne osoby prawne, takie jak np. spółka jawna. Umowa spółki cywilnej podlega regulacjom zawartym w Kodeksie cywilnym.

Osobowość prawną w imieniu spółki cywilnej posiadają jej wspólnicy. W przypadku spółki zawartej pomiędzy osobami fizycznymi będą to poszczególne osoby, które mają status osób prowadzących działalność gospodarczą.

Natomiast jeśli wspólnikiem spółki cywilnej jest osoba prawna, to czynności związane z członkostwem w spółce takiego podmiotu wykonują osoby fizyczne upoważnione do reprezentowania danej osoby prawnej.

Prawo pozwala na wzajemne relacje handlowe pomiędzy działalnością gospodarczą poszczególnych wspólników a samą spółką cywilną. Takie relacje mogą działać w dwie strony.

Wspólnicy mogą ze swoich JDG sprzedawać towary i świadczyć usługi na rzecz spółki. Podobnie spółka może sprzedawać towary i świadczyć usługi na rzecz JDG poszczególnych jej wspólników.

JDG i spółka jawna

Inną możliwością przewidzianą w prawie jest jednoczesne prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej oraz spółki jawnej. W odróżnieniu od spółki cywilnej, spółka jawna posiada osobowość prawną. Oznacza to, że jest podmiotem, z którym bezpośrednio zawiera się umowy.

Chociaż spółka jawna posiada odrębną osobowość prawną i własny majątek, jednak nie zwalnia to wspólników takiej spółki od odpowiedzialności za jej zobowiązania.

W tym przypadku odpowiedzialność wspólników spółki jawnej jest:

• nieograniczona,
• subsydiarna,
• solidarna,
• osobista

Najważniejszą różnicą w stosunku do spółki cywilnej jest subsydiarność. Oznacza to, że wszelkie wierzytelności muszą być ściągane najpierw z majątku spółki jawnej. Dopiero w momencie, w którym okaże się, że majątek spółki jawnej nie wystarczy do zaspokojenia wierzyciela, egzekucji będzie podlegał majątek poszczególnych jej wspólników.

Odpowiedzialność solidarna oznacza, że wierzyciel może w części lub całości ściągnąć dług z majątku dowolnego wspólnika.

Później taki wspólnik może dochodzić od pozostałych wspólników zwrotu w postaci roszczenia regresowego. Ta sama zasada dotyczy również spółki cywilnej. Warto wziąć to pod uwagę przy planowaniu biznesu w takiej formie.

JDG i spółka z o.o.

Rozwiązaniem zwalniającym z odpowiedzialności wspólników za zobowiązania spółki jest spółka z ograniczoną odpowiedzialnością. Taką formę działalności można bez przeszkód łączyć z jednoosobową działalnością gospodarczą. Należy jednak pamiętać, że jeśli wspólnik spółki z o.o. jest jednocześnie członkiem zarządu, to w niektórych przypadkach będzie on odpowiadał majątkiem osobistym za zobowiązania spółki.

Spółka z o.o. jest odrębnym podmiotem prawnym. Może zajmować się tym samym zakresem działalności, co osoby będące jej wspólnikami. Spółka może też skupiać się na rodzaju działalności zupełnie odmiennym od działalności jej wspólników.

W przeciwieństwie do spółki cywilnej i jawnej, w której wspólnicy mają status osób prowadzących działalność gospodarczą, wspólnicy spółki z o.o. nie muszą być osobami prowadzącymi JDG. Jedna osoba może przy tym być wspólnikiem różnych spółek z o.o.

Osoba prowadząca działalność gospodarczą może też otworzyć jednoosobową spółkę z o.o. Z taką formą prowadzenia biznesu wiążą się jednak pewne ograniczenia. Dotyczą one umów zawieranych pomiędzy spółką a jedynym jej udziałowcem. Takie umowy muszą mieć formę aktu notarialnego.

ZUS a kilka rodzajów działalności prowadzonych jednocześnie

Wspólnik spółki cywilnej, jawnej oraz jednoosobowej spółki z o.o. jest uznawany za osobę prowadzącą działalność gospodarczą. Z tego powodu taka osoba powinna opłacać składki ZUS. Jednak działa tu zasada dotycząca zbiegu tytułów do ubezpieczeń, dzięki czemu taką składkę można opłacać tylko raz.

Osoba, która prowadzi działalność gospodarczą odprowadza już składki społeczne z tego tytułu. Dlatego dodatkowa aktywność biznesowa w postaci spółki cywilnej lub jawnej, a także jednoosobowej spółki z o.o., co do zasady nie powoduje konieczności opłacania składek społecznych.

Wyjątkiem jest sytuacja, w której osoba prowadząca działalność gospodarcza korzysta z Ulgi na start lub preferencyjnych składek ZUS. Taka osoba jako wspólnik spółki jawnej, cywilnej lub jednoosobowej spółki z o.o. zobowiązana jest do opłacania pełnych składek społecznych. Jednak w tym wypadku nie musi już opłacać składek od prowadzonej przez siebie jednoosobowej działalności gospodarczej.

Powyższe zasady dotyczą jedynie składek społecznych. W przypadku składki zdrowotnej trzeba ją opłacać od każdej formy działalności.

Jeśli zarówno spółka cywilna lub jawna oraz JDG mają taką samą formę opodatkowania, to w wypadku podatku liniowego lub zasad ogólnych składkę zdrowotną płaci się od sumy dochodów osiąganych w danym miesiącu w JDG i spółce.

Natomiast w przypadku opodatkowania zarówno JDG, jak i spółki cywilnej lub jawnej podatkiem od przychodów ewidencjonowanych, czyli tzw. ryczałtem, składkę zdrowotną płaci się od sumy przychodów ze wszystkich działalności. Warto pamiętać, że w takiej sytuacji składka zdrowotna jest płacona według 3 stawek powiązanych z rocznymi przychodami przedsiębiorcy.

W wypadku jednoczesnego prowadzenia JDG i jednoosobowej spółki z o.o. nie można zastosować zapłaty składki zdrowotnej od sumy dochodów z obu biznesów.

Składka zdrowotna dla wspólnika spółki z o.o. wyliczana jest w formie zryczałtowanej. Jej wysokość to 9% od kwoty przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia ogłaszanego przez GUS za IV kwartał roku poprzedniego. W 2024 r. będzie to 699,11 zł, czyli 9% liczone od podstawy 7.767,85 zł.

Wybór formy opodatkowania przy kilku rodzajach działalności

W przypadku spółki cywilnej i jawnej podatek powinien być płacony na takich samych zasadach, co w JDG lub ryczałtowo. Jednak wybór w spółce ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych podlega pewnym ograniczeniom.

Aby spółka mogła zastosować ten rodzaj opodatkowania, muszą go wybrać wszyscy wspólnicy takiej spółki. Jeśli nawet tylko jeden wspólnik wybierze zasady ogólne lub podatek liniowy, to reszta wspólników traci prawo do opodatkowania przychodów ze spółki w formie ryczałtu.

Istnieje możliwość, w której JDG będzie opodatkowana ryczałtem, natomiast podatek od dochodów spółki cywilnej lub jawnej będzie płacony na zasadach ogólnych lub jako podatek liniowy.

Natomiast jeśli JDG jest opodatkowana liniowo lub na zasadach ogólnych, to o ile spółka nie będzie opodatkowana ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, to dochody danego przedsiębiorcy z takiej spółki muszą być opodatkowane w taki sam sposób, co jego działalność gospodarcza.

Warto pamiętać, że płatnikiem podatku dochodowego nie jest sama spółka cywilna lub jawna, ale jej poszczególni wspólnicy. Z tego względu to na nich spoczywa obowiązek rozliczenia się z podatku dochodowego z urzędem skarbowym. Natomiast spółka jawna lub cywilna może być podatnikiem VAT.

Artykuł przygotowany przez specjalistę Jakuba Chmieleckiego