NIP europejski a zwolnienie z VAT

Czym jest NIP-UE?

NIP-UE nazywany również NIP-em europejskim to numer identyfikacji podatkowej nadawany podatnikom, którzy planują dokonywać transakcji wewnątrzwspólnotowych.

NIP europejski służy do rozliczeń pomiędzy podmiotami gospodarczymi z Unii Europejskiej i składa się z przedrostka informującego o kraju pochodzenia podmiotu (polski przedrostek to „PL”) i standardowego numeru NIP.

NIP europejski – czynni podatnicy VAT

Obowiązek rejestracji do VAT-UE, na skutek której podatnik uzyskuje NIP europejski częściej dotyczy czynnych podatników VAT. Trzeba jednak mieć na uwadze, że obowiązek rejestracji jako podatnik VAT-UE może dotyczyć także przedsiębiorców korzystających ze zwolnienia (przedmiotowego lub podmiotowego) z VAT.

Wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów przez przedsiębiorców zwolnionych z VAT

W przypadku nabywania towarów z krajów Unii Europejskiej przez przedsiębiorców korzystających ze zwolnienia z VAT może być wymagana rejestracja do VAT-UE i tym samym uzyskanie NIP-u europejskiego.

Ustawodawca przewidział jednak zwolnienie z obowiązku rejestracji do VAT-UE dla podatników zwolnionych z VAT pod warunkiem zachowania limitu określonego w ustawie o podatku od towarów i usług.

Art. 97 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług

„Podatnicy, o których mowa w art. 15 i art. 15a, podlegający obowiązkowi zarejestrowania jako podatnicy VAT czynni, są obowiązani przed dniem dokonania pierwszej wewnątrzwspólnotowej dostawy lub pierwszego wewnątrzwspólnotowego nabycia zawiadomić naczelnika urzędu skarbowego w zgłoszeniu rejestracyjnym, o którym mowa w art. 96, o zamiarze rozpoczęcia wykonywania tych czynności.”

Art. 97 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług

„Przepis ust. 1 stosuje się również do podatników w rozumieniu art. 15 innych niż wymienieni w ust. 1 i osób prawnych niebędących podatnikami w rozumieniu art. 15, u których wartość wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów przekroczyła kwotę, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2, oraz tych, którzy zamierzają skorzystać z możliwości określonej w art. 10 ust. 6.”

Art. 10 ust. 1 pkt 2  ustawy o podatku od towarów i usług

„Wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów, o którym mowa w art. 9, nie występuje w przypadku, gdy dotyczy towarów innych niż wymienione w pkt 1 nabywanych przez:

1. a) rolników ryczałtowych dla prowadzonej przez nich działalności rolniczej,
2. b) podatników, którzy wykonują jedynie czynności inne niż opodatkowane podatkiem i którym nie przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług,
3. c) podatników, u których sprzedaż jest zwolniona od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9,
4. d) osoby prawne, które nie są podatnikami

– jeżeli całkowita wartość wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów na terytorium kraju nie przekroczyła w trakcie roku podatkowego kwoty 50.000 zł.”

Art. 10 ust. 6 ustawy o podatku od towarów i usług

„Podatnicy oraz osoby prawne niebędące podatnikami, do których ma zastosowanie ust. 1 pkt 2, mogą wybrać opodatkowanie wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów przez złożenie naczelnikowi urzędu skarbowego oświadczenia na piśmie o takim wyborze albo przez podanie dokonującemu dostawy towarów numeru, o którym mowa w art. 97 ust. 10.”

Na mocy przytoczonych powyżej przepisów ustawy o VAT, przedsiębiorcy korzystający ze zwolnienia z VAT, nie mają obowiązku rejestracji do VAT-UE, pod warunkiem że całkowita wartość wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów na terytorium kraju nie przekroczyła w trakcie roku podatkowego kwoty 50.000 zł.

Przedsiębiorcy Ci mogą jednak dobrowolnie dokonać rejestracji do VAT-UE i rozliczać WNT (wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów).

Obowiązek rejestracji do VAT-UE pojawia się po przekroczeniu limitu 50 000 zł dla wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów w danym roku podatkowym.

NIP-UE dla przedsiębiorców zwolnionych z VAT – świadczenie i nabycie usług z UE

Podatnicy korzystający ze zwolnienia z VAT mają obowiązek zarejestrowania się do VAT-UE, a tym samym uzyskania NIP-u europejskiego, gdy zamierzają dokonywać następujących transakcji:

• wewnątrzwspólnotowego świadczenie usług, do których zastosowanie ma 100 ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT, czyli dla których nabywca ma obowiązek rozliczenia podatku VAT;
• wewnątrzwspólnotowego nabycia usług, do których zastosowanie ma art. 28b ustawy o podatku od towarów i usług.

Rejestracji co VAT-UE należy wówczas dokonać przed zawarciem jednej z powyższych transakcji.

Rejestracja do VAT-UE podatnika zwolnionego z VAT

Przedsiębiorcy korzystający ze zwolnienia z VAT w celu zarejestrowania się do VAT-UE składają formularz VAT-R z wypełnioną częścią C.3. zawierającą informacje dotyczące wykonywania transakcji wewnątrzwspólnotowych. Podatnicy zwolnieni z VAT zaznaczają na formularzu pole:

• 66 „podatnik niepodlegający obowiązkowi rejestracji jako podatnik VAT czynny lub osoba prawna niebędąca podatnikiem w rozumieniu art. 15 ustawy będzie dokonywał lub dokonuje wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów” lub
• 67 „podatnik niepodlegający obowiązkowi rejestracji jako podatnik VAT czynny będzie świadczył lub świadczy usługi, do których stosuje się art. 100 ust. 1 pkt 4 ustawy, lub będzie nabywał lub nabywa usługi, do których stosuje się art. 28b ustawy, jeżeli usługi te stanowiłyby u podatnika import usług”

– w zależności czy zamierzają dokonywać wewnątrzwspólnotowego nabycie towarów czy będzie świadczył bądź nabywał usługi dla / od kontrahentów z krajów należących do Unii Europejskiej.

Po zarejestrowaniu do VAT-UE przedsiębiorca w wyżej wymienionych transakcjach posługuje się NIP-em europejskim, czyli numerem NIP z przedrostkiem „PL”.

Podkreślamy, że przedsiębiorca korzystający ze zwolnienia z VAT po dokonaniu rejestracji do VAT-UE w dalszym ciągu może korzystać ze zwolnienia z VAT, rejestracja do VAT-UE nie ma bowiem wpływu na utratę prawa do zwolnienia z VAT i nie jest jednoznaczna z rejestracją do VAT.

Artykuł przygotowany przez naszą specjalistkę Karolinę Szopa