Eksport usług

Niedawno pisaliśmy o sprzedaży usług do Unii Europejskiej, dzisiaj rozwiniemy ten temat o usługi świadczone na rzecz firm i osób fizycznych spoza krajów Wspólnoty. Zapraszamy do lektury!

Miejsce świadczenia usług

Przedsiębiorcy zajmujący się sprzedażą usług za granicę przed dokonaniem każdej transakcji powinni zwrócić szczególną uwagę na to, w którym państwie sprzedaż podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. Trzeba bowiem mieć na uwadze, że  miejscem opodatkowania danej usługi jest nie miejsce jej rzeczywistego wykonania, a miejsce wskazane w ustawie o podatku od towarów i usług jako miejsce jej świadczenia uzależnione od rodzaju usługi, statusu nabywcy oraz innych przesłanek. Podmiotem, który ma obowiązek rozliczyć podatek VAT od sprzedaży usługi poza UE może być zatem nie tylko polski przedsiębiorca świadczący usługi za granicę (usługodawca), w wielu przypadkach jest nim nabywca tej usługi (usługobiorca). Co do zasady podatek VAT rozliczamy w kraju, w którym znajduje się miejsce świadczenia danej usługi.

Sprzedaż usług za granicę wymaga znajomości dwóch podstawowych zasad rozróżniających miejsce opodatkowania (odpowiednio art. 28b i 28c ustawy o podatku od towarów i usług), zależne od statusu odbiorcy usługi, a mianowicie:

1. Opodatkowanie usług w kraju usługobiorcy, co oznacza, że podatek płaci usługobiorca w swoim miejscu siedziby lub w stałym miejscu zamieszkania – zasada obowiązuje w przypadku, gdy usługobiorcą jest podatnik (firma).
2. Opodatkowanie usług w Polsce – zasada obowiązująca w razie, gdy usługa jest świadczona na rzecz osób niebędących podatnikami (firmami).

Eksport usług za granicę jest jednak jeszcze bardziej skomplikowany w rozliczeniu, ponieważ przytoczone ogólne zasady nie uwzględniają wyjątków od reguły, których jest całkiem sporo. Szczególne miejsce świadczenia usług ustalić należy w odniesieniu m.in. do sprzedaży usług transportowych pasażerów, związanych z nieruchomościami, wstępu na imprezy czy restauracyjnych i cateringowych. W celu rozliczenia każdorazowej transakcji sprzedaży usług objętych szczególnym miejscem świadczenia usług, należy odnieść się do ustawy o VAT.

Co do zasady (art.19a ustawy o VAT), obowiązek podatkowy z tytułu eksportu usług powstaje w chwili wykonania usługi lub w chwili otrzymania całości lub części zapłaty w razie, gdy zapłata miała miejsce wcześniej niż wykonanie tej usługi.

Usługi niematerialne świadczone na rzecz podatników i osób fizycznych spoza UE

Sprzedaż usług niematerialnych na rzecz firm i osób fizycznych spoza Unii Europejskiej wiąże się z koniecznością rozliczenia ich w miejscu, gdzie nabywca usługi posiada siedzibę, stałe miejsce prowadzenia działalności, stały adres lub miejsce zamieszkania.

Jeżeli zatem dana usługa niematerialna jest świadczona dla firmy z kraju spoza Wspólnoty, to obowiązek podatkowy jest przenoszony na nabywcę usługi, który jest zobowiązany do rozliczenia podatku VAT z tytułu importu. W odniesieniu do polskiego sprzedawcy, czynność świadczenia usługi nie podlega opodatkowaniu VAT niezależnie od miejsca faktycznego wykonania usługi.

Świadczenie usług niematerialnych dla osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej i zamieszkałych w państwach nienależących do Wspólnoty rozlicza się w miejscu, gdzie usługobiorcy posiadają siedzibę, stałe miejsce zamieszkania lub miejsce zwykłego pobytu.

Rozliczenie eksportu usług w deklaracji VAT

Jeżeli zatem zgodnie z ustawą o podatku od towarów i usług rozpoznamy, że miejscem świadczenia danej usługi jest kraj inny niż Polska, to w takim wypadku mamy do czynienia z eksportem usługi, a do rozliczenia podatku VAT jest wówczas zobowiązany nabywca usługi w swoim kraju. Wartość świadczenia ujmujemy w deklaracji VAT-7 i VAT-7K w pozycji 11. Wartość eksportowanych usług należy wykazać w deklaracji VAT za miesiąc/kwartał, w którym powstałby obowiązek podatkowy, w przypadku, gdyby usługi były świadczone w kraju.

Faktura wystawiona przez polskiego przedsiębiorcę dokumentująca eksport usług nie powinna zawierać kwoty VAT, należy natomiast dodać adnotację „odwrotne obciążenie”.