Działalność nierejestrowana

Nowa ustawa prawo przedsiębiorców wprowadziła możliwość zarobkowania bez konieczności rejestracji działalności gospodarczej (w rejestrze CEIDG). Działalność nierejestrowana o której mowa będzie mogła być wykonywana wyłącznie przez osoby fizycznie nie prowadzące w ostatnich 60 miesiącach żadnej działalności gospodarczej. Warto zatem przyjrzeć się bliżej nowemu typowi działalności.

Czym jest działalność nierejestrowana

Za działalność nierejestrowaną należy rozumieć działalność inną niż działalność gospodarczą (w rozumieniu ustawy o swobodzie działalności gospodarczej czy ustawy o prawie przedsiębiorców), która jest prowadzona przez osobę fizyczną a ponadto:

• przychód miesięczny z tej działalności nie przekracza w żadnym miesiącu w danym roku 50% kwoty minimalnego wynagrodzenia (w 2018r. 1.050zł) oraz
• osoba prowadząca tę działalność nie wykonywała działalności gospodarczej w okresie 60 miesięcy poprzedzających rozpoczęcie danej działalności nierejestrowanej.

Działalność nierejestrowana jak sama nazwa wskazuje nie podlega rejestracji w rejestrze CEIDG zatem osoba fizyczna prowadząca daną działalność nie musi dokonywać jej wpisu do CEIDG.

Osoba fizyczna

Podstawową przesłanką umożliwiającą prowadzenie działalności nierejestrowanej to to, że prowadzić ją może wyłącznie osoba fizyczna. Ponadto wspólnik spółki cywilnej wykonując działalność w ramach umowy spółki cywilnej również nie może jej wykonywać w postaci działalności nierejestrowanej.

Miesięczny przychód równy lub mniejszy niż 1.050zł

Kolejnym warunkiem prowadzenia działalności nierejestrowanej jest nieprzekroczenie w żadnym miesiącu jej prowadzenia kwoty stanowiącej 50% minimalnego wynagrodzenia dla danego roku (dla 2018r. kwota ta wynosi połowę z 2.100zł czyli 1.050zł). Powyższe oznacza, że gdy przychód z działalności nierejestrowanej przekroczy pierwszy raz w jakimkolwiek miesiącu 1.050zł, wówczas osoba fizyczna prowadzącą tę działalność jest zobligowana do jej zarejestrowania poprzez CEIDG.

Ponadto działalność nierejestrowana staje się działalnością gospodarczą z dniem przekroczenia kwoty stanowiącej 50% minimalnego wynagrodzenia dla danego roku (dla 2018r. 1.050zł).

Miesięczny przychód należny

Bardzo istotną kwestią w toku prowadzenia działalności nierejestrowanej jest właściwe określenie miesięcznego przychodu.

Przez przychód należny ustawodawca bowiem rozumie kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane jednocześnie bez uwzględnienia:

• zwróconych towarów,
• udzielonych bonifikat,
• skont.

Oznacza to, że przychód należny to nie tylko kwoty otrzymane ale także te, które są należne za sprzedaż ale nie zostały jeszcze otrzymane (może to być wystawienie faktury i nie otrzymanie w danym miesiącu należności).

Działalność nierejestrowana a pozwolenia i koncesje

Niestety ustawodawca zastrzegł, iż wykonywanie działalności wymagającej uzyskania koncesji, zezwolenia albo wpisu do rejestru działalności regulowanej nie będzie możliwe jako prowadzenie działalności nierejestrowanej.

Działalność nierejestrowana a składki ZUS

W myśl art. 5 ust. 1 ustawy prawo przedsiębiorców działalność nierejestrowana nie stanowi działalności gospodarczej zatem nie będzie podstawą do dokonania zgłoszenia objęcia w ramach:

• ubezpieczeń społecznych,
• ubezpieczenia zdrowotnego.

Ponadto osoba prowadząca działalność nierejestrowaną nie będzie zobligowana do stworzenia w ZUS tzw. konta płatnika składek (czynność tą wykonuje się poprzez CEIDG).

Podatek dochodowy w działalności nierejestrowanej

Prowadzenie działalności nierejestrowanej nie zwalnia z obliczenia podatku dochodowego. Z uwagi, że nie jest to działalność gospodarcza, to nie ma obowiązku wpłacania zaliczek na podatek. Nie mniej jednak zarówno przychody jak i koszty należy odpowiednio dokumentować (fakturami, innymi dowodami).

Przychody z działalności nierejestrowanej opodatkowane są skalą podatkową (18%) natomiast źródłem tych przychodów będą stanowić w świetle ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych tzw. inne źródła.

Po zakończeniu roku podatkowego osoba fizyczna prowadząca działalność nierejestrowaną będzie miała obowiązek złożenia zeznania rocznego PIT-36.

Roczny podatek należny jaki będzie wynikać ze złożonego zeznania będzie obliczony od rocznego dochodu stanowiącego różnicę pomiędzy rocznymi przychodami a rocznymi kosztami uzyskania przychodu.

Niestety niemożliwe jest skorzystanie z opodatkowania ryczałtem, podatkiem liniowym czy kartą podatkową przychodów uzyskanych z działalności nierejestrowanej.

Uproszczona ewidencja

Jak już wyżej wspomniano prowadzenie działalności to obowiązek dokumentowania przychodów (wystawianie i przechowywanie faktur sprzedaży.) oraz kosztów uzyskania przychodów (otrzymywanie i przechowywanie faktur kosztowych).

Dodatkowo jeżeli nabywca towaru lub usługi podatnik zażąda wystawienia faktury, wówczas podatnik jest obowiązany ją wystawić fakturę dokumentującą jeżeli te żądanie zostało zgłoszone w terminie 3 miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym dostarczono towar lub wykonano usługę bądź otrzymano całość lub część zapłaty.

Ponadto osoba prowadząca tego typu działalność powinna prowadzić ewidencję uproszczoną uwzględniającą uzyskiwane przychody oraz poniesione koszty. Ewidencja ta będzie stanowiła podstawę do obliczenia rocznego podatku dochodowego. Dodatkowo będzie to także dowód prowadzenia działalności jak i udokumentowanie rejestracji przychodów i kosztów a w efekcie podstawy opodatkowania.

Działalność nierejestrowana a kasa fiskalna

Przychody z działalności nierejestrowanej korzystają do wysokości 20.000zł (w skali roku) przychodów na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności ze zwolnienia z obowiązku rejestracji i stosowania kasy fiskalnej. Oczywiście jeżeli osoba fizyczna prowadząca działalność nierejestrowaną rozpocznie świadczenie np. usług fryzjerskich, kosmetycznych i kosmetologicznych, w zakresie wymiany walut, przewozów pasażerskich w samochodowej komunikacji, wówczas od początku będzie zobligowana do zakupu kasy fiskalnej i prowadzenia sprzedaży na rzecz osób nieprowadzących działalności z zastosowaniem tej kasy.

VAT w działalności nierejestrowanej

Okazuje się, że działalność nierejestrowana nie jest w żaden sposób wykluczona z obowiązku uwzględnienia jej w rozliczeniach VAT. Natomiast jasnym jest, że ktoś kto prowadzi tę działalność nie może przekroczyć 1.050zł miesięcznie jeżeli nie chce spowodować konieczności jej zarejestrowania. Z uwagi na niskie przychody niemożliwym jest przekroczenie limitu uprawniającego do zwolnienia z VAT (200.000zł w 2018r.). Dlatego też osoby fizyczne prowadzące tego typu działalność będą korzystać ze zwolnienia podmiotowego z VAT. Niemniej podatnik korzystający ze zwolnienia z VAT jest obowiązany prowadzić ewidencję sprzedaży za dany dzień, nie później jednak niż przed dokonaniem sprzedaży w dniu następnym.

Jeżeli natomiast osoba prowadząca działalność nierejestrowaną podejmie czynności, które objęte są od początku ich rozpoczęcie podatkiem VAT, wówczas działalność nierejestrowaną należy zgłosić (VAT-R) do opodatkowania VAT co będzie skutkowało obowiązkiem prowadzenia ewidencji VAT sprzedaży i zakupu, składania deklaracji VAT oraz JPK_VAT.

Zgłoszenie działalności nierejestrowanej

Warto podkreślić, iż osoba fizyczna prowadząca działalność nierejestrowaną:

• ma możliwość (nie obowiązek) zgłosić tę działalność do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG),
• ma obowiązek zgłosić tę działalność do CEIDG w przypadku, gdy staje się ona działalnością gospodarczą czyli posiada znamiona działalności gospodarczej.

Tylko 7 dni

W przypadku przekroczenia kwoty stanowiącej 50% minimalnego wynagrodzenia dla danego roku (dla 2018r. 1.050zł) osoba fizyczna wykonująca działalność gospodarczą składa wniosek o wpis do CEIDG w terminie 7 dni od dnia, w którym nastąpiło przekroczenie połowy minimalnego wynagrodzenia.