Zwolnienie podmiotowe z VAT przysługuje ze względu na nieprzekroczenie określonego limitu obrotów.

Ze zwolnienia podmiotowego z VAT mogą korzystać podatnicy, u których wartość sprzedaży nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 200 000 zł.

Do wartości sprzedaży nie wlicza się kwoty podatku. Zasady stosowania zwolnienia podmiotowego z VAT zostały określone w art. 113 ustawy o podatku od towarów i usług.

Trzeba jednak mieć na uwadze, że nie każdy przedsiębiorca ma prawo korzystać ze zwolnienia podmiotowego z VAT, nawet jeżeli przychody osiągane w ramach prowadzonej działalności nie przekraczają kwoty 200 000 zł w skali roku.

Część podatników jest zobligowana dokonać rejestracji jako podatnik VAT czynny ze względu na rodzaj sprzedawanych towarów bądź świadczonych usług, jeszcze przed przed dniem wykonania pierwszej czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Dotyczy to w szczególności przedsiębiorców dokonujących dostaw nowych środków transportu, hurtowych i detalicznych części i akcesoriów do pojazdów samochodowych i motocykli, świadczących usługi prawnicze,  jubilerskie i w zakresie doradztwa (z wyjątkiem doradztwa rolniczego).

Pełna lista wyłączeń ze zwolnienia podmiotowego z VAT znajduje się w art. 113 ust. 13 ustawy o podatku od towarów i usług.

Zwolnienie podmiotowe z VAT dla osób rozpoczynających prowadzenie działalności gospodarczej przysługuje z mocy prawa, oznacza to że przedsiębiorca, który chce stosować zwolnienie z VAT, nie musi składać żadnego wniosku do urzędu skarbowego w celu poinformowania organu podatkowego o skorzystaniu z tego prawa.

Nie ma jednak przeciwwskazań, aby przedsiębiorca złożył zgłoszenia rejestracyjnego VAT-R, w którym zadeklaruje korzystanie ze zwolnienia z VAT.

Stosowanie przez podatnika zwolnienia podmiotowego z VAT jest kontynuowane do momentu:

• przekroczenia limitu uprawniającego do zwolnienia podmiotowego z VAT,
• rozpoczęcia wykonywania czynności bezwzględnie opodatkowanych podatkiem VAT,
• dobrowolnej rezygnacji ze zwolnienia z VAT.

Załóż konto w 360 Księgowość i księguj wygodnie:

W jaki sposób ustalić limit zwolnienia z VAT?

Do limitu wartości sprzedaży uprawniającego do stosowania zwolnienia z VAT nie wlicza się
1) wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów oraz wewnątrzwspólnotowej sprzedaży towarów na odległość, która nie podlega opodatkowaniu podatkiem na terytorium kraju;

1a) sprzedaży na odległość towarów importowanych, która nie podlega opodatkowaniu podatkiem na terytorium kraju;

2) odpłatnej dostawy towarów i odpłatnego świadczenia usług, zwolnionych od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3, z wyjątkiem:

1. a) transakcji związanych z nieruchomościami,
2. b) usług, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 7, 12 i 38-41,
3. c) usług ubezpieczeniowych

– jeżeli czynności te nie mają charakteru transakcji pomocniczych;

3) odpłatnej dostawy towarów, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji.

Zwolnienie z VAT może być stosowane przez podatnika do momentu, gdy wartość sprzedaży przekroczy kwotę 200 000 zł, a zwolnienie traci moc począwszy od czynności, którą przekroczono tę kwotę.

Oznacza to, że zarówno czynność, która spowodowała przekroczenie przez podatnika limitu uprawniającego do korzystania ze zwolnienia z VAT, jak i każda kolejna czynność po przekroczeniu tego limitu, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Przedsiębiorca ma obowiązek dokonać rejestracji jako podatnik VAT czynny przed dniem, w którym straci prawo do zwolnienia, czyli przekroczy kwotę 200 000 zł netto obrotu.

Przykład

Pani Iwona prowadzi działalność gospodarczą od 2020 roku i dotychczas korzystała ze zwolnienia z VAT, ponieważ w żadnym z poprzednich lat nie przekroczyła limitu obrotów uprawniającego do stosowania zwolnienia podmiotowego z VAT. W okresie od 1 stycznia do 30 listopada wartość sprzedaży w działalności gospodarczej przedsiębiorczyni wyniosła 190 000 zł. W grudniu 2023 Pani Iwona zamierza dokonać dostawy towaru o wartości 30 000 zł. Oznacza to, że przedsiębiorczyni powinna dokonać rejestracji jako podatnik VAT poprzez złożenie zgłoszenia rejestracyjnego VAT-R jeszcze przed dniem, w którym utraci prawo do zwolnienia w wyniku przekroczenia kwoty 200 000 zł netto obrotu.

Podatnik, który utracił prawo do zwolnienia podmiotowego z VAT lub zrezygnował z tego zwolnienia, może, nie wcześniej niż po upływie roku, licząc od końca roku, w którym utracił prawo do zwolnienia lub zrezygnował z tego zwolnienia, ponownie skorzystać ze zwolnienia podmiotowego z VAT.

Limit zwolnienia podmiotowego dla podatników rozpoczynających prowadzenie działalności

Osoby rozpoczynające prowadzenie działalności gospodarczej w trakcie roku, mogą korzystać ze zwolnienia z VAT od momentu rozpoczęcia tej działalności, jeżeli przewidywana przez nich wartość sprzedaży nie przekroczy, w proporcji do okresu prowadzonej działalności gospodarczej w roku podatkowym równowartości 200 000 zł.

Oznacza to, że limit zwolnienia podmiotowego z VAT dla przedsiębiorców rozpoczynających prowadzenie działalności gospodarczej liczony jest proporcjonalnie do okresu prowadzonej działalności gospodarczej wdanym  roku podatkowym.

W celu ustalenia kwoty limitu uprawniającego do korzystania ze zwolnienia podmiotowego z VAT dla przedsiębiorcy rozpoczynającego prowadzenie działalności gospodarczej w trakcie roku podatkowego należy:

• pomnożyć liczbę dni od rozpoczęcia działalności do końca roku przez obowiązujący limit zwolnienia z VAT (200 000 zł);
• otrzymaną liczbę podzielić przez liczbę dni w roku.

Przykład

Pan Marek rozpoczął prowadzenie działalności gospodarczej 13 listopada 2023 roku. Do końca roku pozostało zatem 49 dni. Limit zwolnienia z VAT dla przedsiębiorców prowadzących działalność przez cały 2023 rok wynosi 200 000 zł. Panu Markowi przysługuje proporcjonalny limit do okresu prowadzonej przez niego działalności gospodarczej w 2023 roku.

Limit uprawniający Pana Marka do korzystania ze zwolnienia z VAT ustalamy w następujący sposób:
(200 000 zł x 49 dni) / 365 dni = 26 849,31 zł

Jeżeli Pan Marek w 2023 roku przekroczy przysługujący mu limit 26 849,31 zł uprawniający do korzystania ze zwolnienia z VAT, ma obowiązek zarejestrować się jako podatnik VAT czynny przed dokonaniem sprzedaży, która spowoduje przekroczenie limitu.

Oczywiście w razie, gdy przedsiębiorca rozpoczynający prowadzenie działalności w trakcie roku podatkowego zamierza wykonywać czynności, które bezwzględnie wykluczają stosowanie zwolnienia podmiotowego z VAT zawarte w art. 113 ust. 13 ustawy o VAT, podatnik ten ma obowiązek zarejestrować się do VAT przed dniem wykonania pierwszej czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Artykuł przygotowany przez naszą specjalistkę Karolinę Szopa