Wznowienie działalności gospodarczej

Zawieszenie działalności gospodarczej prędzej czy później kończy się jej wznowieniem. Niekiedy niestety też zaprzestaniem prowadzenia działalności.

Jeżeli jednak przedsiębiorca wybierze wznowienie działalności gospodarczej – powinien pamiętać o kilku niezwykle ważnych zasadach.

Wznowienie działalności gospodarczej

Wznowienie działalności gospodarczej to ponowne rozpoczęcie jej prowadzenia po okresie zawieszenia.

Wznowienie działalności może zrealizować przedsiębiorca wpisany do rejestru:

• CEIDG,
• KRS

Tryb zawieszenia, wznowienia działalności jak i czynności dozwolone (wymagane) w ramach działalności w tym okresie określa m.in. ustawa z dnia 6.03.2018 r. Prawo przedsiębiorców (Dz. U. z 2023 r. poz. 221) w art. 24, 25, 26.

Wznowienie wykonywania działalności gospodarczej następuje na wniosek przedsiębiorcy, chyba że przepis odrębny stanowi inaczej.

Po wznowieniu działalności zostają przywrócone obowiązki związane z działalnością prowadzoną przed okresem zawieszenia i z takim samym statusem odnośnie:

• formy opodatkowania,
• statusu podatnika VAT,
• statusu przedsiębiorcy w ZUS.

Działalność może być wznowiona najwcześniej po upływie 30 dni od dnia zawieszenia.

Ewentualnie przedsiębiorca może zrezygnować z zawieszenia poprzez aktualizację wcześniej dokonanego wpisu (w trakcie 30 dni) i nadal prowadzić działalność.

Wznowienie działalności przedsiębiorcy wpisanego do rejestru CEIDG

Proces wznowienia działalności przedsiębiorcy wpisanego do rejestru CEIDG choć podobny w skutkach do tego który widnieje w KRS to jednak czynności składające na wznowienie nieco się różnią.

Istotne czynności przy zawieszeniu jak i wznowieniu działalności przedsiębiorcy dla którego właściwym rejestrem jest CEIDG prawodawca zawarł w rozdziale 3 ustawy z dnia 6.03.2018 r. o Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej i Punkcie Informacji dla Przedsiębiorcy (Dz. U. z 2022 r. poz. 541).

Wznowienie działalności gospodarczej przedsiębiorcy wpisanego do rejestru CEIDG można dokonać:

• elektronicznie przez portal – CEIDG,
• osobiście w urzędzie gminy, miasta,
• listownie – przesyłając dokumenty listem poleconym.

Przedsiębiorca wpisany do rejestru CEIDG już w momencie składania wniosku o zawieszenie działalności może wskazać przyszłą datę wznowienia działalności.

System CEIDG (Ministerstwo Rozwoju i Technologii prowadzące portal) przekaże informację o dacie wznowienia działalności gospodarczej do:

• urzędu skarbowego,
• urzędu statystycznego.
• ZUS

Niezależnie od momentu wskazania daty wznowienia działalności system CEIDG powiadomi o tym powyższe urzędy. Oznacza to, że poza CEIDG przedsiębiorca nie musi nikogo więcej informować o wznowieniu działalności.

Wyjątkiem od reguły są instytucje, które wydają koncesje, licencje, zezwolenia bądź inne dokumenty dotyczące prowadzenia działalności regulowanej. W takiej sytuacji przedsiębiorca musi sam zawiadomić tego typu urzędy.

Brak daty wznowienia we wniosku (aktualizacji) CEIDG dotyczącego zawieszenia działalności spowoduje, iż nie nastąpi odwieszenie.

Dopiero gdy przedsiębiorca dokona ponownej aktualizacji wpisu CEIDG i wskaże datę odwieszenia wówczas wtedy system CEIDG przekaże informacje o odwieszeniu do odpowiednich urzędów.

Przykład 1

Przedsiębiorca zawiesił działalność dnia 01.12.2022r. W momencie wypełniania aktualizacji wpisu CEIDG wskazał oprócz daty zawieszenia także i datę wznowienia działalności 01.06.2023r.

Przed tą datą przedsiębiorca był na tyle zajęty organizowaniem wznowienia działalności, że zapomniał o tej dacie. Faktyczne wznowienie uległo przesunięciu od 01.07.2023r. niemniej przedsiębiorca nie dokonał zmiany wpisu w CEIDG. Zatem system automatycznie wznowił działalność z datą pierwotnie wskazaną 01.06.2023r. i rozesłał informację o tym zdarzeniu do odpowiednich urzędów.

Przykład 2

Przedsiębiorca zawiesił działalność dnia 01.06.2022r. W momencie wypełniania aktualizacji wpisu CEIDG wskazał oprócz daty zawieszenia także i datę wznowienia działalności 01.04.2023r.

Przed datą wznowienia przedsiębiorca dokonał aktualizacji wpisu w CEIDG i zmienił datę wznowienia na 01.06.2023r.

Potem nie zmieniał już nowej daty wznowienia.

System CEIDG automatycznie wznowi działalność z datą zaktualizowaną 01.06.2023r. i roześle informację o tym zdarzeniu do odpowiednich urzędów.

Przedsiębiorca który przy zawieszeniu podał datę wznowienia a w przyszłości okazało się, że w innym czasie dokona wznowienia – musi dokonać aktualizacji wpisu w CEIDG dotyczącego zmiany daty wznowienia działalności.

Jest to o tyle ważne, iż system CEIDG dysponując datę wznowienia – przekaże te informacje do odpowiednich urzędów.

Należy dodać, iż przedsiębiorca musi ponowne zatrudnić byłych pracowników (zatrudnionych przed zawieszeniem działalności) jeżeli chce ich przywrócić do pracy. Nie nastąpi w tym wypadku samoczynne zgłoszenie do ZUS tych pracowników.

Warto przypomnieć, iż zleceniobiorcy czy beneficjenci umów o dzieło mogą pozostać zgłoszenie u przedsiębiorcy na czas zawieszenia działalności.

System CEIDG przekaże dane do urzędu skarbowego o wznowieniu działalności a urząd uaktywni ponownie kartotekę podatkową przedsiębiorcy:

• z tym samym statusem VAT co przed zawieszeniem działalności,
• z tym samym okresem rozliczenia podatku VAT czyli miesięcznym albo kwartalnym,
• z tą samą stosowaną formą opodatkowania, która była stosowana przed zawieszeniem działalności,
• z tą samą formą prowadzenia ewidencji – PKPiR, ryczałt, (karta podatkowa).
• z tym samym okresem zapłaty zaliczek na podatek dochodowy PIT,
• z takimi samymi obowiązkami płatnika podatku PIT-4 czyli od wynagrodzeń,
• z pozostałymi kwestiami.

System CEIDG przekaże dane do ZUS o wznowieniu działalności a ZUS uaktywni ponownie kartotekę przedsiębiorcy w zakresie:

• danych konta płatnika składek,
• rodzaju ubezpieczeń do których przedsiębiorca był zgłoszony przed zawieszeniem działalności.

Należy jednak uważać i monitorować z jakim kodem (tytułem) do ubezpieczeń ZUS przywróci przedsiębiorcę. Może się okazać, iż z jakiś przyczyn będzie to inny kod np. utrata dotychczasowej ulgi w ZUS, rejestracja z innym statusem płatnika niż jako wspólnika spółki.

W takim wypadku należy to od razu zweryfikować w ZUS i uzgodnić stan faktyczny aby kolejne miesięczne deklaracje rozliczeniowe nie były błędnie sporządzane.

Przedsiębiorca zarówno w czasie zawieszenia jak i po wznowieniu działalności prowadzi księgowość firmy.

Po wznowieniu prowadzi dotychczasową ewidencję, stosuje tę samą formę opodatkowania, opłaca w tym samych terminach VAT czy zaliczki na podatek dochodowy (chyba, że z jakiś przyczyn utraci prawo do np. kwartalnych rozliczeń podatkowych).

Podatnik powinien pamiętać, iż musi założyć PKPiR lub ewidencje ryczałtu na nowy rok gdy wznowienie następuje po nowym roku.

Należy pamiętać, że gdy wznowienie działalności dotyczy spółki cywilnej to wznowienia dokonując wspólnicy tej spółki i muszą dokonać tego wszyscy wspólnicy danej spółki cywilnej.

Poza wznowienie działalności w CEIDG wspólnicy muszą poinformować o fakcie wznowienia działalności przez spółkę urząd skarbowy za pomocą formularza NIP-2 w opcji zgłoszenie aktualizacyjne oraz GUS na formularzu RG-OP w terminie 7 dni od dnia wznowienia działalności przez spółkę cywilną.

O czym jeszcze powinien pamiętać wznawiający przedsiębiorca (także ten wpisany do KRS)? Bardzo ważne jest ustalenie odpowiedniego terminu wznowienia aby nie okazało się, że przedsiębiorca nie dotrzyma wykonania rozliczenia i zapłaty:

• podatku VAT,
• podatku PIT-4R,
• zaliczki na podatek dochodowy z działalności,
• składek ZUS,
• pozostałych opłat.

Wznowienie działalności przedsiębiorcy wpisanego do rejestru KRS

Spółki wpisane do KRS wznawiają prowadzenie działalności w podobnym trybie jak dokonywali zawieszenia.

Przedsiębiorca wpisany do rejestru KRS nie wskazuje w momencie składania wniosku o zawieszenie działalności daty wznowienia działalności.

Jeżeli organ uprawniony do reprezentowania spółki zaakceptuje decyzję o kontynuowaniu działalności wówczas zarząd lub wspólnicy w spółkach osobowych podejmują uchwałę o odwieszeniu działalności spółki.

Wniosek o odwieszenie działalności wraz z załączoną uchwałą spółka składa za pośrednictwem Portalu Rejestrów Sądowych. Wniosek ten podpisują wspólnicy ustanowieni jako reprezentacja spółki.

Przedsiębiorcy dla których właściwym rejestrem jest KRS nie mają możliwości wznowienia działalności z datą wsteczną.

System PRS (KRS) przekaże informację o dacie wznowienia działalności gospodarczej do:

• urzędu skarbowego,
• urzędu statystycznego.
• ZUS

Spółka wznawiająca działalność rozlicza się:

• zgodnie z takim samym statusem VAT jak przed zawieszeniem działalności,
• według takiego samego okresu rozliczenia podatku VAT jaki stosowała przed zawieszeniem działalności czyli miesięcznym albo kwartalnym,
• z tą samą stawką podatkową CIT, która była stosowana przed zawieszeniem działalności,
• oczywiście z tą samą formą prowadzenia ewidencji – księgi rachunkowe.
• z tym samym okresem zapłaty zaliczek na podatek dochodowy CIT,
• z takimi samymi obowiązkami płatnika podatku PIT-4 czyli od wynagrodzeń,
• z pozostałymi kwestiami.

Przykład 3

Przedsiębiorca – spółka z o.o. zawiesił działalność od dnia 01.04.2021r. Spółka będzie kontynuować działalność. Wspólnicy spółki zapomnieli dokonać wznowienia działalności przez spółkę. Po upływie 2 lat a więc licząc od dnia 01.04.2023r. system PRS (KRS) dokona automatycznego odwieszenia działalności spółki.

Wspólnicy osobowych spółek handlowych czyli partnerskiej, jawnej, komandytowej a także kapitałowej typu jednoosobowej spółki z o.o. po wznowieniu działalności przez spółkę muszą samodzielnie:

• dokonać zgłoszenia własnego konta płatnika składek jako wspólnik danej spółki poprzez złożenia formularza ZUS ZFA,

dokonać zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych, zdrowotnego z odpowiednim kodem wspólnika danej spółki poprzez złożenia formularza ZUS ZUA lub ZUS ZZA (wraz z formularzem ZUS ZCNA kiedy wspólnik chce dodatkowo zgłosić członków rodziny do ubezpieczenia zdrowotnego).

Wyjątkiem od reguły są instytucje, które wydają koncesje, licencje, zezwolenia bądź inne dokumenty dotyczące prowadzenia działalności regulowanej. W takiej sytuacji przedsiębiorca musi sam zawiadomić tego typu urzędy.

W sytuacji gdy w okresie zawieszenia działalności dane spółki uległy zmianie wówczas poza aktualizacją danych w KRS (PRS) spółka składa aktualizację danych za pomocą formularza NIP-8. Złożenie tego formularza w trybie aktualizacji zgłoszenia powoduje przekazanie aktualnych danych do właściwego urzędu skarbowego.

Przedsiębiorca wpisany do KRS musi ponowne zatrudnić byłych pracowników (zatrudnionych przed zawieszeniem działalności) jeżeli chce ich przywrócić do pracy. Nie nastąpi w tym wypadku samoczynne zgłoszenie do ZUS tych pracowników.

Z kolei zleceniobiorcy czy beneficjenci umów o dzieło mogą pozostać zgłoszenie u przedsiębiorcy na czas zawieszenia działalności.

Zasady prowadzenia księgowości po wznowieniu działalności – spółka stosuje takie same jak przed zawieszeniem działalności.

Przedsiębiorca wpisany do KRS winien pamiętać, iż będzie musiał założyć księgi rachunkowe na nowy rok gdy wznowienie następuje po nowym roku.

Sprawozdanie finansowe obejmuje pełne okresy roku obrotowego, także okresu zawieszenia. Niemniej należy pamiętać, iż gdy zawieszenie trwało pełny rok kalendarzowy a w spółce nie zaistniała choćby jedna operacja gospodarcza (np. jedna faktura) to przedsiębiorca nie musi sporządzać sprawozdania finansowego.

Na mocy art. 12 ust. 3b ustawy z dnia 29.09.1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2023 r. poz. 120) spółka może nie zamykać ksiąg rachunkowych za rok obrotowy, w którym działalność przez cały czas pozostawała zawieszona. Sprawozdanie finansowe spółka sporządza za ten rok i rok kolejny łącznie.

Wyjątkiem od reguły jest dokonywanie odpisów amortyzacyjnych lub umorzeniowych lub zaistnienie innych zdarzeń wywołujących skutki o charakterze majątkowym lub finansowym.

Co niezwykle ważne pamiętając o art. 26 ust. 5 ww. ustawy spółka może odstąpić od przeprowadzenia inwentaryzacji w przypadku zawieszenia działalności przez cały rok obrotowy (spółka w takim wypadku nie zamyka ksiąg rachunkowych).

Wznawiając działalność należy także pamiętać o programie księgowym. Jego wcześniejszy wybór może nam bowiem wiele ułatwić. W 360 Księgowość po zawieszeniu działalności i zgłoszeniu tego faktu do działu wsparcia, Twoje konto działa, choć w ograniczonym zakresie.

Ale po wznowieniu działalności firmy, wystarczy odnowić licencję, aby kontynuować swoją księgowość.

Artykuł przygotowany przez naszego specjalistę Krzysztofa Ulickiego