Zakup samochodu z UE – środek trwały i towar handlowy

Polscy przedsiębiorcy szukając oszczędności sprowadzają samochody z zagranicy. Trzeba jednak liczyć się z tym, że kupując pojazd z innego kraju obowiązuje nas szereg formalności do spełnienia. Omówmy więc szczegółowo proces nabycia pojazdu z Unii Europejskiej będącego składnikiem środków trwałych lub stanowiącym towar w działalności gospodarczej.

Nabycie pojazdu z UE – środek trwały w działalności gospodarczej

Kupując samochód z Unii Europejskiej, który ma być wykorzystywany w prowadzonej działalności gospodarczej przez ponad 12 miesięcy (przewidywany okres użytkowania), należy wprowadzić go do ewidencji środków trwałych. Składnik majątku w dniu przyjęcia do użytkowania w firmie musi być kompletny i zdatny do użytku.

Kwotę w innej walucie podaną na fakturze dokumentującej nabycie pojazdu, należy przeliczyć według średniego kursu NBP z dnia poprzedzającego datę jej wystawienia.

Wartość początkową pojazdu należy powiększyć o koszty związane z zakupem naliczone do dnia przekazania środka trwałego do używania, a w szczególności o koszty:

• akcyzy,
• transportu, załadunku i wyładunku,
• ubezpieczenia w drodze,
• opłat notarialnych, skarbowych itp.

Ustalając wartość początkową samochodu osobowego, będącą podstawą dokonywania odpisów amortyzacyjnych trzeba wziąć pod uwagę ograniczenie możliwości zaliczenia do kosztów podatkowych odpisów amortyzacyjnych od wartości pojazdu osobowego przekraczającego limit 150 000 zł.

Samochód sprowadzony z zagranicy jako towar handlowy

Pojazdy kupione w celu ich dalszej odsprzedaży definiowane są jako towary handlowe. Przedsiębiorcy rozliczający się na podstawie Podatkowej Księgi Przychodów i Rozchodów powinni taki zakup zaewidencjonować w kolumnie 10 „Zakup towarów handlowych i materiałów wg cen zakupu”.

Kupując pojazd spoza Polski, wartość na fakturze zazwyczaj wyrażona jest w innej walucie niż PLN, czyli obowiązującej w kraju, z którego samochód jest sprowadzany. W takim wypadku należy dokonać przeliczenia wartości z faktury według średniego kursu NBP z dnia poprzedzającego datę jej wystawienia. Dodatkowo do wartości zakupu należy doliczyć wartość akcyzy. Pozostałe wydatki mające związek z nabytym z UE samochodem stanowiącym towar handlowy w działalności księgujemy w kolumnie 13 KPiR jako „Pozostałe wydatki” w PKPiR.

Akcyza – formalności

Po dokonaniu przemieszczenia środka transportu na terytorium Polski podatnik ma obowiązek złożyć w urzędzie celnym deklarację AKC-U/S. Należy tego dokonać w terminie do 14 dni od powstania obowiązku podatkowego, jednak nie później niż w dniu rejestracji pojazdu na terytorium kraju.

Obowiązek podatkowy w podatku akcyzowym przy zakupie pojazdu osobowego z krajów Wspólnoty powstaje w momencie przemieszczenia samochodu z terytorium państwa UE do Polski – jeżeli nabycie prawa rozporządzania samochodem jak właściciel nastąpiło przed przemieszczeniem tego samochodu do Polski. W razie, gdy nabycie prawa rozporządzania samochodem jak właściciel nastąpiło po przemieszczeniu tego samochodu do Polski, obowiązek podatkowy powstaje w dacie nabycia tego prawa.

Termin zapłaty akcyzy upływa 30 dnia, licząc od daty przemieszczenia lub w dniu rejestracji pojazdu, w razie gdy rejestracja ma miejsce wcześniej.

Czym różni się nowy środek transportu od używanego?

Kupując pojazd z innych krajów Wspólnoty w pierwszej kolejności należy ustalić czy jest to pojazd nowy czy używany. Zgodnie z ustawą o podatku VAT, za nowe środki transportu uznaje się pojazdy lądowe napędzane silnikiem o pojemności skokowej większej niż 48 centymetrów sześciennych lub o mocy większej niż 7,2 kilowata, jeżeli przejechały nie więcej niż 6 000 kilometrów lub od momentu dopuszczenia ich do użytku upłynęło nie więcej niż 6 miesięcy. W ustawie nie została natomiast zawarta definicja używanych środków transportu, a zatem za takie pojazdy należy uznać te, które nie spełniają kryteriów nowych środków transportu zdefiniowanych w przepisach. W konsekwencji samochodami używanymi są auta, których wysokość przebiegu przekracza 6 000 kilometrów, a od momentu dopuszczenia ich do użytku minęło co najmniej 6 miesięcy.

Zakup samochodu od innego podatnika z Unii Europejskiej – w jaki sposób rozliczyć VAT?

Zakup pojazdu z Unii Europejskiej rozliczamy jako wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów, co oznacza że obowiązek naliczenia VAT spoczywa na nabywcy. Wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów nie zachodzi, gdy nie jest spełniony warunek przemieszczenia pojazdu.

Wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów to nabycie prawa do rozporządzania jak właściciel towarami, które w wyniku dokonanej dostawy są wysyłane lub transportowane na terytorium państwa członkowskiego inne, niż terytorium państwa członkowskiego rozpoczęcia wysyłki lub transportu przez dokonującego dostawy, nabywcę towarów lub na ich rzecz.

Przed dokonaniem nabycia pojazdu od innego podatnika z krajów Wspólnoty należy zarejestrować się jako podatnik VAT-UE, co wymaga złożenia formularza VAT-R (trzeba wypełnić część C.3). Zakup samochodu wykazujemy w deklaracji VAT- 7/VAT-7K. Nabycie pojazdu z UE implikuje także konieczność złożenia do US informacji podsumowującej VAT-UE za dany miesiąc.  Obowiązek podatkowy w odniesieniu do wewnątrzwspólnotowego nabycia nowych środków transportu powstaje z chwilą otrzymania towarów, jednak nie później niż z chwilą wystawienia faktury przez podatnika.

Nabywając samochód osobowy z UE należy opodatkować zakup, uiszczając na konto urzędu skarbowego podatek VAT należny od dokonanej transakcji w terminie do 14 dni od dnia zakupu. Nabycie środka transportu z Unii Europejskiej wymaga złożenia deklaracji VAT-23, jeżeli środek transportu ma być przez nabywcę zarejestrowany na terytorium kraju lub jeżeli nie podlega rejestracji, a jest użytkowany na terytorium kraju. Do informacji dołącza się kopię faktury potwierdzającej nabycie środka transportu przez przedsiębiorcę.

Zakup samochodu używanego z kraju UE – faktura VAT marża

W przypadku, gdy sprzedawca z UE wystawił fakturę VAT marża, czyli przedmiotem transakcji jest pojazd używany to znaczy, że podatek VAT został naliczony przez sprzedawcę przy zastosowaniu procedury VAT marża.

Jeżeli nabycie środka transportu nie podlega rozliczeniu jako wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów, to polski przedsiębiorca nie ma obowiązku naliczania podatku VAT z tytułu zakupu samochodu.

Zakup samochodu z UE od osoby prywatnej

Rozliczenie nabycia samochodu z jednego z krajów Wspólnoty różni się w zależności od tego czy mamy do czynienia z nowym czy używanym środkiem transportu. Jeżeli zatem pojazd spełnia warunki nowego środka transportu, to należy rozliczyć zakup jako wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów, co w praktyce oznacza analogiczne postępowanie jak w przypadku nabycia nowego samochodu od podatnika unijnego. Zakup nowego środka transportu z innego kraju Wspólnoty jest bowiem zawsze opodatkowane w państwie przeznaczenia. W przypadku natomiast, gdy pojazd nabywany od osoby prywatnej z UE jest używany, to nie ma obowiązku rozliczania WNT, a co za tym idzie naliczania VAT od danej transakcji.