Usługi budowlane – kiedy należy stosować procedurę odwrotnego obciążenia?

Mechanizm odwrotnego obciążenia budzi skrajne emocje wśród przedsiębiorców, przede wszystkim z uwagi na niewystarczającą wiedzę zarówno osób, które powinny wystawiać faktury z odwrotnym obciążeniem, jak i odbiorców usług budowlanych podlegających tej procedurze. W dzisiejszym artykule postaramy się wyjaśnić wszelkie wątpliwości związane z odwrotnym obciążeniem stosowanym w branży budowlanej. Zapraszamy!

Kto powinien wystawiać faktury z odwrotnym obciążeniem?

Stale zmieniające się przepisy przyczyniają się do niepokoju wśród przedsiębiorców. Tak też jest z odwrotnym obciążeniem, które ma obowiązek stosować część przedsiębiorców w odniesieniu do usług budowlanych. Zmiana przepisów w zakresie rozszerzenia katalogu czynności podlegających procedurze odwrotnego obciążenia miała miejsce wraz z początkiem 2017 roku, jednak ten temat pomimo że upłynęły już 2 lata, dalej budzi sporo emocji w branży budowlanej.

Odwrotne obciążenie polega na przeniesieniu obowiązku rozliczenia podatku VAT z dostawcy towaru czy usługi na nabywcę. Nie do każdej usługi budowlanej powinniśmy stosować mechanizm odwrotnego obciążenia, dotyczy to wyłącznie usług ujętych w załączniku nr 14 do Ustawy o VAT. Wykaz wszystkich czynności objętych procedurą odwrotnego obciążenia zawiera nie tylko opis danej usługi, ale również symbol PKWiU, co sprawia że w łatwy sposób możemy sprawdzić czy świadczone przez nas czynności podlegają procedurze odwrotnego obciążenia.

Przykładowe czynności objęte odwrotnym obciążeniem to: roboty związane z rozbiórką i burzeniem obiektów budowlanych,z budową autostrad, dróg, ulic i innych dróg dla pojazdów i pieszych oraz budową pasów startowych, roboty malarskie, szklarskie, tynkarskie czy betoniarskie.

Drugim krokiem do ustalenia czy mamy obowiązek wystawić fakturę z odwrotnym obciążeniem jest zweryfikowanie czy łącznie spełnione zostały następujące warunki:

1. Usługodawca jest podatnikiem, u którego sprzedaż nie jest zwolniona z podatku VAT podmiotowo – zwolnienie podmiotowe z VAT to zwolnienie do limitu 200 000 zł obrotów w skali roku.
2. Usługobiorca jest czynnym podatnikiem VAT.
3. Usługodawca świadczy dane usługi budowlane jako podwykonawca.

Brak spełniania przynajmniej jednego z wyżej wymienionych warunków implikuje rozliczenie VAT na standardowych zasadach, czyli dostawca nalicza podatek od towarów i usług zgodnie z obowiązującymi stawkami VAT. Wyjątkiem są usługi w zakresie przenoszenia uprawnień do emisji gazów cieplarnianych, należy wówczas stosować procedurę odwrotnego obciążenia bez względu na PKWiU i status kontrahentów.

Mechanizm odwrotnego obciążenia a obowiązki wobec US z punktu widzenia sprzedawcy

Dostawca usługi budowlanej podlegającej odwrotnemu obciążeniu wykazuje sprzedaż na deklaracji VAT-7/VAT-7K (składanej co miesiąc lub kwartał) oraz w informacji podsumowującej VAT-27 (składanej za okresy miesięczne).

W deklaracji VAT-7/VAT-7K usługi te wykazujemy w części C w pozycji “Dostawa towarów oraz świadczenie usług, dla których podatnikiem jest nabywca zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 7 lub 8 ustawy (wypełnia dostawca)”, a w informacji podsumowującej VAT-27 w części D “Informacja o świadczonych usługach do których ma zastosowanie art. 17 ust. 1 pkt 8 ustawy”.

W jaki sposób nabywca powinien rozliczyć fakturę z odwrotnym obciążeniem?

Otrzymanie faktury z adnotacją o odwrotnym obciążeniu oznacza, że jako nabywca danej usługi mamy obowiązek samodzielnego rozliczenia podatku VAT z tej faktury. W praktyce oznacza to, że zakup tego typu usług ujmujemy w deklaracji VAT w części C w pozycji “Dostawa towarów oraz świadczenie usług, dla których podatnikiem jest nabywca zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 7 lub 8 ustawy (wypełnia nabywca)” . W przypadku, gdy przysługuje nam prawo do odliczenia VAT, tą samą usługę wykazujemy również w części D.2. w pozycji “Nabycie towarów i usług pozostałych” albo “Nabycie towarów i usług zaliczanych u podatnika do środków trwałych”. W ten sposób nabywca nalicza i odlicza VAT, a więc podatek od towarów i usług staje się dla niego neutralny.