Prowadzenie własnej firmy pracując jednocześnie na etacie – z czym to się wiąże?

Praca na etacie bywa niewystarczająca do zaspokojenia naszych potrzeb finansowych, a także zawodowych. Niektórzy chcą więcej zarobić nie rezygnując jednocześnie z poczucia stabilności i bezpieczeństwa, jakie może zapewnić umowa o pracę na czas nieokreślony, dlatego decydują się na podjęcie dodatkowych działań.

Dlaczego zakładamy działalność pracując jednocześnie na etacie?

Rozpoczęcie pracy na własny rachunek bywa ryzykowne, nie każdy przedsiębiorca mając na uwadze swoje zobowiązania wobec rodziny czy np. z tytułu zaciągniętych kredytów, chce od razu podjąć takie ryzyko. Rozwiązaniem może być wówczas założenie firmy (na początku może to być nawet firma bez rejestracji) i jednoczesna praca na etacie. W miarę rozwoju działalności, gdy zacznie nam brakować czasu na wypełnienie wszystkich obowiązków zarówno tych z tytułu umowy o pracę, jak i tych z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej, należy zastanowić się nad innym rozwiązaniem. Jeżeli firma dobrze prosperuje i przynosi oczekiwane zyski, można wówczas zrezygnować z etatu i poświęcić całą swoją uwagę działalności albo w razie, gdy praca na etacie w dalszym ciągu jest dla nas atrakcyjna drugą opcją jest zatrudnienie pracownika, który pomoże nam w działalności. Warto również rozważyć wtedy zmniejszenie wymiaru etatu, np. na ½ lub ¾ w zależności od indywidualnej sytuacji i potrzeb.

Nie każdy, kto pracuje na etacie zakłada działalność ze względów finansowych. Czasem przyczyną jest chęć rozwoju, często w innej branży np. programista może zarejestrować firmę, w ramach której będzie sprzedawał sprzęt elektroniczny na rynki zagraniczne. Nie zawsze to czym się aktualnie zajmujemy jest dla nas atrakcyjne, dlatego szukamy alternatyw. Z uwagi na to, że dopiero stawiamy pierwsze kroki w określonej branży, dobrym rozwiązaniem może być właśnie połączenie etatu z działalnością. Nie ma również przeciwwskazań, aby zarejestrować firmę, w ramach której będziemy świadczyć analogiczne usługi jak obowiązki wykonywane w ramach umowy o pracę (oczywiście pod warunkiem braku podpisanej umowy o zakazie konkurencji). Z uwagi na to, że początkujący przedsiębiorca zazwyczaj dopiero poszukuje klientów, na początek może kontynuować dotychczasowe zobowiązania zawodowe, a po godzinach zajmować się swoją firmą.

Praca na etacie i niezarejestrowana działalność

Na początek osoby chcące spróbować swoich sił w biznesie i poszukujące dopiero klientów mogą świadczyć swoje usługi czy sprzedawać towary korzystając z preferencji tzw. działalności bez rejestracji.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy Prawa przedsiębiorców „Nie stanowi działalności gospodarczej działalność wykonywana przez osobę fizyczną, której przychód należny z tej działalności nie przekracza w żadnym miesiącu 50% kwoty minimalnego wynagrodzenia, o którym mowa w ustawie z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U. z 2017 r. poz. 847 oraz z 2018 r. poz. …), i która w okresie ostatnich 60 miesięcy nie wykonywała działalności gospodarczej.”

Działalność bez rejestracji oznacza całkowite zwolnienie z obowiązku opłacania składek ZUS, co przyczynia się do braku jakichkolwiek ubezpieczeń z tego tytułu, a to z kolei skutkować może np. brakiem prawa do zasiłku chorobowego czy macierzyńskiego w przypadku choroby czy macierzyństwa.

Brak zarejestrowanej firmy nie oznacza natomiast, że nie musimy odprowadzać podatku od dokonanej sprzedaży. Każda transakcja powinna zostać w odpowiedni sposób zaewidencjonowana, a uzyskany dochód (przychód pomniejszony o koszty jego uzyskania) powinien zostać opodatkowany. Podatek należy odprowadzić po zakończeniu roku podatkowego, składamy wówczas deklarację PIT-36. Forma opodatkowania przyporządkowana działalności bez rejestracji to skala podatkowa.

Własna firma połączona z umową o pracę a zobowiązania wobec ZUS-u

W przypadku, gdy osoba prowadząca działalność gospodarczą pracuje jednocześnie na etacie możliwe są dwa scenariusze:

• W ramach pracy na podstawie umowy o pracę otrzymuje co najmniej minimalne wynagrodzenie za pracę (aktualnie 2250 zł brutto).

W tym przypadku osoba prowadząca działalność gospodarczą i pracująca na etacie uiszcza z tytułu działalności jedynie składkę zdrowotną (zbieg tytułów do ubezpieczeń). Składki emerytalna i rentowa się wówczas dobrowolne i nie ma możliwości zgłoszenia się do ubezpieczenia chorobowego, takie prawo zgodnie z przepisami przysługuje tylko wówczas, gdy obowiązkowo podlegamy ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowemu.

• Nasze wynagrodzenie jest niższe niż minimalna krajowa (możliwe tylko wówczas, gdy pracujemy na niepełny etat).

Przedsiębiorca zarabiający na etacie mniej niż wynosi aktualne minimalne wynagrodzenie za pracę opłaca składki na takich samych zasadach jak osoba niezatrudniona na etacie, czyli początkowo może skorzystać z ulgi na start i preferencyjnego ZUS-u, a później uiszcza duży ZUS.

Ubezpieczenie chorobowe gwarantuje prawo do zasiłku chorobowego i macierzyńskiego, dlatego osoba która nie może lub nie chce przystąpić do tego ubezpieczenia nie będzie miała prawa do zasiłków z tytułu prowadzonej działalności.

W jaki sposób rozliczać kwotę wolną prowadząc firmę i jednocześnie pracując na etacie?

Połączenie umowy o pracę z działalnością gospodarczą powoduje, że przedsiębiorca ma obowiązek zgłosić pracodawcy fakt zarejestrowania przez niego działalności. Wynika to z tego, że kwota wolna od podatku powinna być rozliczana w firmie, co oznacza, że pracodawca od momentu założenia działalności przez pracownika nie może jej potrącać przy ustalaniu i odprowadzaniu zaliczki na podatek dochodowy z tytułu umowy o pracę.

Jakie są wady łączenia etatu z działalnością?

Połączanie pracy na etacie z prowadzeniem własnej firmy jest korzystnym rozwiązaniem dla wielu osób np. dzięki prawu do płatnego urlopu przysługującym z etatu czy mniejszymi formalnościami w razie starania się o kredyt czy pożyczkę w banku. Trzeba jednak mieć na uwadze, że taka praca ma również swoje minusy i przed zarejestrowaniem ewentualnej działalności warto wziąć je pod uwagę. Przede wszystkim zwróćmy uwagę na to, że cały etat to zazwyczaj 8 godzin dziennie, które musimy spędzić w biurze, punkcie usługowym czy innym miejscu pracy. Jeżeli dodamy do tego czas na dojazd, posiłki, czas jaki chcemy spędzać z rodziną i znajomymi i czas przeznaczony na sen to zauważmy że nie pozostaje nam już wiele czasu na zajęcie się sprawami firmowymi. Połączenie pracy na etacie z prowadzeniem własnej działalności gospodarczej wymaga zatem dobrej organizacji czasu i niestety zdarza się, że aby firma mogła się rozwijać musimy zrezygnować z części zobowiązań zawodowych, rodzinnych bądź innych.

Warto również mieć na uwadze, że osoba posiadająca tylko swoją własną firmę (nie pracująca dodatkowo na etacie), może poświęcić jej nie tylko więcej czasu, ale również całą swoją uwagę. W zależności od rodzaju pracy może się zdarzyć, że nie wszystkie sprawy jesteśmy w stanie zostawić i czasem po godzinach „zabieramy pracę do domu” w przenośni lub dosłownie. Tego typu sytuacje, zwłaszcza powtarzające się, mogą odciągnąć naszą uwagę od ważnych spraw w firmie np. opracowaniu właściwego planu marketingu i reklamy, dzięki czemu moglibyśmy zdobyć nowych kontrahentów i wypracować większe zyski. Dzieląc swoją uwagę i czas pomiędzy działalność gospodarczą i pracę na etacie, musimy pogodzić się z tym, że nasza firma prawdopodobnie będzie wolniej się rozwijać niż wówczas gdybyśmy skupili się wyłącznie na jej prowadzeniu.

Dodatkowo przedsiębiorca musi dbać o spełnienie wszystkich formalności związanych z prowadzeniem działalności takich jak np. złożenie deklaracji do US, terminowe opłacenie podatków czy sporządzenie spisu z natury na koniec każdego roku podatkowego.