Od 1 listopada 2019r. zniesiono mechanizm odwrotne obciążenie, ale uwaga na wyjątkowe sytuacje!

Od 1 listopada ustawodawca zniósł obowiązek stosowania mechanizmu odwrotnego obciążenia w odniesieniu do towarów ujętych w załączniku nr 11 do ustawy o VAT oraz usług zawartych w załączniku nr 14 do ustawy o VAT. Należy jednak zaznaczyć, że dotyczy to wyłącznie transakcji krajowych. Oprócz tego mechanizm odwrotnego obciążenia w niektórych sytuacjach może nadal znajdować zastosowanie.

Odwrotne obciążenie przy sprzedaży towarów do końca października 2019r.

Do końca października 2019r. obowiązuje jeszcze obowiązek zastosowania mechanizmu odwrotnego obciążenia, jeżeli przedmiotem sprzedaży są towary wymienione w załączniku nr 11 do ustawy o VAT.

Dodatkowo, aby mechanizm ten miał zastosowanie, muszą być spełnione następujące warunki:

• Dostawca jest czynnym podatnikiem VAT,
• Nabywca jest czynnym podatnikiem VAT,
• Towary będące przedmiotem sprzedaży nie korzystają ze zwolnienia z VAT (przedmiotowego zwolnienia)

Jeżeli sprzedaż towarów zawartych w załączniku nr 11 do ustawy o VAT będzie miała miejsce przynajmniej 1 listopada 2019r. wówczas mechanizm odwrotnego obciążenia nie znajdzie zastosowania.

Ponadto wszelkie towary znajdujące się w ww. załączniku będą występować od 1 listopada 2019r. w załączeniu nr 15 do ustawy o VAT a sprzedaż ich będzie obligowała nabywcę do zapłaty za otrzymaną fakturę z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności.

Powyższy obowiązek dotyczy jednak transakcji płaconych przelewem powyżej kwoty 15.000zł brutto.

Natomiast sprzedawcy wystawiając taką fakturę sprzedaży będą już zobligowani do zastosowania właściwej stawki VAT a ponadto do zamieszczenia na tej fakturze wyrażenia „mechanizm podzielonej płatności”.

Odwrotne obciążenie przy sprzedaży usług do końca października 2019r.

Oprócz towarów także i usługi, które zostały zakończone przed 1 listopada 2019r. obowiązuje jeszcze rozliczenie przy pomocy mechanizmu odwrotnego obciążenia, jeżeli przedmiotem sprzedaży będą usługi wymienione w załączniku nr 14 do ustawy o VAT.

Dodatkowo, aby mechanizm ten miał zastosowanie, muszą być spełnione następujące warunki:

• dostawca jest czynnym podatnikiem VAT,
• nabywca jest czynnym podatnikiem VAT,
• usługi będące przedmiotem sprzedaży nie korzystają ze zwolnienia z VAT (przedmiotowego zwolnienia),
• dostawca świadczy usługi wymienione w załączniku nr 14 do ustawy o VAT na rzecz nabywcy w charakterze podwykonawcy.

Jeżeli wyświadczona usługa z załącznika nr 14 do ustawy o VAT została zakończona do 31 października 2019r. wówczas sprzedawca rozliczając daną transakcję względem VAT zastosuje mechanizm odwrotnego obciążenia.

Ponadto usługi zrealizowane do 31 października 2019r. i zawarte w załączniku nr 14 do ustawy o VAT będą od 1 listopada 2019r. występować w nowym załączniku nr 15 do ustawy o VAT.

Wszystkie towary i usługi zawarte w nowym załączniku, będą zawierać towary i usługi, których sprzedaż będzie obligowała nabywcę do zapłaty za fakturę dokumentującą daną transakcję z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności a więc:

• na rachunek główny sprzedawcy zostanie przekazana kwota netto z danej faktury,
• na specjalny rachunek VAT sprzedawcy zostanie przekazana kwota VAT z danej faktury.

Powyższy obowiązek dotyczy jednak transakcji płaconych przelewem powyżej kwoty 15.000zł brutto.

Sprzedawcy muszą z kolei pamiętać, że wystawiając taką fakturę sprzedaży będą już zobligowani do zastosowania właściwej stawki VAT, czyli odmiennie jak to było przy odwrotnym obciążeniu bez stawki VAT (określenie NP – nie podlega) oraz do zamieszczenia na tej fakturze wyrażenia „mechanizm podzielonej płatności”.

Podatnicy powinni pamiętać także o tzw. białej liście a więc aby opłacać faktury od 1 listopada 2019r. wyłącznie na rachunek bankowy kontrahenta zawarty w nowym wykazie czynnych podatników VAT.

W tym miejscu powstaje jednak pytanie, co z transakcjami objętymi mechanizmem odwrotnego obciążenia, które zostaną wykonane na przełomie miesiąca października i listopada 2019r.?

Sprzedaż towarów objętych odwrotnym obciążeniem na przełomie października i listopada 2019r.

Prawodawca w art. 10 ustawy z 09.08.2019r. o zmianie ustawy o VAT oraz niektórych innych ustaw określił, że sprzedawcy towarów lub usług objętych do tej pory mechanizmem odwrotnego obciążenia zastosują jeszcze ten mechanizm, jeżeli ich sprzedaż została dokonana:

• przed dniem 1 listopada 2019 r., a obowiązek podatkowy powstał lub faktura została wystawiona po dniu 31 października 2019 r.,
• po dniu 31 października 2019 r., a faktura została wystawiona przed dniem 1 listopada 2019 r.

Przykład 1

Czynny podatnik VAT sprzedał partię kształtowników na rzecz kontrahenta będącego także czynnym podatnikiem VAT. Dostawa towaru miała miejsce 7 listopada 2019r. Natomiast faktura została wystawiona przez sprzedawcę 30 października 2019r.

W omawianym przypadku wystąpiła czynność wystawienia faktury w październiku 2019r. a dokonania dostawy kształtowników w listopadzie 2019r., zatem opodatkowanie tej transakcji względem podatku VAT nastąpi z zastosowaniem mechanizmu odwrotnego obciążenia.

Przykład 2

Czynny podatnik VAT sprzedał partię płaskowników, prętów i drutów miedzianych na rzecz kontrahenta będącego także czynnym podatnikiem VAT. Dostawa towaru miała miejsce 31 października 2019r. Natomiast faktura została wystawiona przez sprzedawcę 15 listopada 2019r.

Nawiązując do art. 10 pkt 1 ustawy z 09.08.2019r. o zmianie ustawy o VAT oraz niektórych innych ustaw należy stwierdzić, że wobec przedstawionej sytuacji podatnik sprzedawca będzie zobligowany do zastosowania mechanizmu odwrotnego obciążenia.

Faktura została wystawiona już w listopadzie 2019r., ale sprzedaż płaskowników, prętów i drutów miedzianych miała miejsce jeszcze w październiku 2019r. a więc opodatkowanie tej transakcji względem podatku VAT nastąpi wciąż z zastosowaniem mechanizmu odwrotnego obciążenia.

Sprzedaż usług objętych odwrotnym obciążeniem na przełomie października i listopada 2019r.

Okoliczność zastosowania mechanizmu odwrotnego obciążenia dla dostawy towarów i usług dokonanej:

• przed dniem 1 listopada 2019 r., dla których obowiązek podatkowy powstał lub faktura została wystawiona po dniu 31 października 2019 r.,
• po dniu 31 października 2019 r., dla których faktura została wystawiona przed dniem 1 listopada 2019 r.

– dotyczy także usług wymienionych do 31 października 2019r. jeszcze w załączniku nr 14 do ustawy o VAT a od 1 listopada 2019r. przeniesionych do załącznika nr 15 do ustawy o VAT.

Podkreślenia wymaga także fakt, że za faktury objęte jeszcze mechanizmem odwrotnego obciążenia nabywca nie ma obowiązku płacenia z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności.

Przykład 3

Czynny podatnik VAT wystawił 30 października 2019r. na rzecz generalnego wykonawcy będącym czynnym podatnikiem VAT fakturę na wykonanie instalacji elektrycznej, która dopiero nastąpi 8 listopada 2019r.

Uwzględniając art. 10 ustawy z 09.08.2019r. o zmianie ustawy o VAT oraz niektórych innych ustaw opodatkowanie danej sprzedaży usługi względem podatku VAT nastąpi z zastosowaniem mechanizmu odwrotnego obciążenia.

Przykład 4

Czynny podatnik VAT otrzymał 30 października 2019r. od generalnego wykonawcy będącym czynnym podatnikiem VAT zaliczkę na wykonanie robót składających się na położenie dachu. Podwykonawca wystawił fakturę zaliczkową dokumentującą otrzymanie tej zaliczki 31 października 2019r.

W analizowanych okolicznościach sprzedaż usługi nastąpi w listopadzie 2019r. ale zaliczka (powodująca obowiązek jej opodatkowania w VAT z chwilą otrzymania) została przekazana podwykonawcy jeszcze w październiku 2019r.

Z uwagi, zatem na obowiązek opodatkowania otrzymanej zaliczki względem VAT jeszcze w październiku 2019r. podatnik powinien zastosować mechanizm odwrotnego obciążenia. Tak samo w odniesieniu do wystawionej po 31 października 2019r. faktury końcowej.

Faktura została wystawiona już w listopadzie 2019r., ale sprzedaż płaskowników, prętów i drutów miedzianych miała miejsce jeszcze w październiku 2019r. a więc opodatkowanie tej transakcji względem podatku VAT nastąpi wciąż z zastosowaniem mechanizmu odwrotnego obciążenia.

Uwaga na informacje podsumowujące VAT-27

Wraz ze zniesieniem mechanizmu odwrotnego obciążenia usunięciu z obowiązków ustawowych podatników sprzedających towary i usługi objęte odwrotnym obciążeniem podlega także informacja podsumowująca w obrocie krajowym VAT-27.

Zatem za okres listopada 2019r. podatnicy nie będą już zobligowani do składania informacji VAT-27 do właściwego urzędu skarbowego.

Wyjątek będą stanowić sytuacje wcześniej już przytoczone gdzie w przypadku sprzedaży towarów lub usług objętych do tej pory mechanizmem odwrotnego obciążenia, dokonanych::

• przed dniem 1 listopada 2019 r., dla których obowiązek podatkowy powstał lub faktura została wystawiona po dniu 31 października 2019 r.,
• po dniu 31 października 2019 r., dla których faktura została wystawiona przed dniem 1 listopada 2019 r.

– podatnicy VAT nadal zastosują do rozliczenia VAT odwrotne obciążenie.

Jeżeli więc rozliczenie przy zastosowaniu mechanizmu odwrotnego obciążenia obejmie również listopad 2019r. to za ten okres podatnik także jest zobowiązany do złożenia informacji podsumowującej VAT-27.

Obowiązek złożenia informacji podsumowującej VAT-27 po 1 listopada 2019r. będzie także dotyczyć podatników składających zaległe formularza jak i dokonujący niezbędne korekty.