Kiedy nabycie samochodu osobowego można ująć w koszty jednorazowo

W niemal każdej małej firmie występuje samochód osobowy. Ujęcie jego zakupu w kosztach może nastąpić na kilka sposobów. Jednak w wielu sytuacjach podatnicy potrzebują jednorazowego ujęcia tego nabycia w kosztach.

Samochód osobowy a możliwości amortyzacyjne podatnika

Z jednorazowej amortyzacji w ramach limitu 50.000 euro może skorzystać wyłącznie mały podatnik PIT, którym jest osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarcza, u której przychody w poprzednim roku podatkowym wraz z podatkiem VAT nie przekroczyły kwoty 1.200.000 euro, czyli 5.157.000zł. Podatnik jednorazowo może zamortyzować środki trwałe należące do grupy 3,4,5,6,7,8 z wyjątkiem samochodów osobowych, czyli:

1. grupa 3 – kotły i maszyny energetyczne,
2. grupa 4 – maszyny, urządzenia i aparaty ogólnego zastosowania,
3. grupa 5 – specjalistyczne maszyny, urządzenia i aparaty,
4. grupa 6 – urządzenia techniczne,
5. grupa 7 – środki transportu z wyłączeniem samochodów osobowych,
6. grupa 8 – narzędzia, przyrządy, ruchomości i wyposażenie.

Zatem z tego typu amortyzacji mały podatnik nie może skorzystać w gestii jednorazowego ujęcia w kosztach zakupu samochodu osobowego.

Podobnie ma się kwestia amortyzacji fabrycznie nowych środków trwałych do 100.000zł, z której mogą skorzystać wszyscy podatnicy a przedmiotem jej mogą być środki trwałe z grupy KŚT 3,4,5,6,8 a więc z wykluczeniem nie tylko samochodów osobowych, ale i pozostałych także (w tym ciężarowych).

Tak, więc w przypadku obu wariantów jednorazowych amortyzacji podatnik nie ma możliwości skorzystania z nich w aspekcie ujęcia jednorazowo, jako koszt firmy wydatku na nabycie samochodu osobowego

Zakup samochodu osobowego do kwoty 10.000 zł

Na dzień dzisiejszy jedyną możliwością zakupu samochodu osobowego z jednoczesnym ujęciem całej jego wartości w kosztach firmy jest ograniczenie się do samochodów osobowych do wartości 10.000zł. Jeżeli wartość początkowa nabytego samochodu osobowego nie przekroczy 10.000zł, wówczas podatnik ma prawo ująć go jednorazowo w koszty firmy w miesiącu oddania go do używania.

Podatnicy mogą także dokonywać standardowej amortyzacji (rozłożenie kosztów w czasie) w odniesieniu do samochodów osobowych (a także innych środków trwałych) o wartości poniżej 10.000zł od miesiąca następnego po miesiącu oddania go do używania. Natomiast warunkiem zastosowania tego rozwiązania jest wprowadzenie go do ewidencji środków trwałych. Ponadto, jeżeli samochód osobowy ma stanowić środek trwały musi być kompletny i zdatny do użytku (a więc zarejestrowany) oraz używany w firmie dłużej niż 12 miesięcy.

Wartość z faktury zakupu, umowy kupna czy oświadczenia nie zawsze będzie wartością początkową samochodu

Za wartość początkową środka trwałego (samochodu osobowego) uważa się (w przypadku płatnego zakupu) cenę nabycia, która stanowi kwota, jaką nabywca jest zobowiązany zapłacić sprzedawcy, przy czym kwota ta może być powiększona o koszty związane z zakupem naliczone do dnia przekazania środka trwałego do używania, a w szczególności wydatki na:

• transport, załadunek i wyładunek, ubezpieczenie w drodze,
• przystosowanie, ulepszenie (np. instalacja gazowa, elektryczna, inna),
• montaż, instalację i uruchomienie programów oraz systemów komputerowych,
• opłaty notarialne, skarbowe, podatek od czynności cywilnoprawnych,
• opłaty rejestracyjne,
• odsetki od kredytu, pożyczki naliczone do dnia przekazania środka trwałego do używania, (jeżeli zakup sfinansowano kredytem lub pożyczką),
• różnice kursowe stanowiące koszt oraz cło bądź akcyza (w sytuacji zakupu z zagranicy),

– a dodatkowo będzie pomniejszona o podatek VAT, z wyjątkiem przypadków gdzie VAT nie stanowi u podatnika podatku do odliczenia (VAT niepodlegający odliczeniu).

Podatnik powinien pamiętać, iż do wartości początkowej nie należy doliczać ubezpieczenia OC, AC, NW pojazdu i to niezależnie od tego, kiedy powstał wydatek ani także ze względu na dobrowolność czy obowiązkowość ubezpieczeń (poza ubezpieczeniem w drodze).

Netto czy brutto

Warto przy tej okazji wspomnieć, iż w przypadku czynnych podatników VAT kwota limitu kosztów 10.000zł będzie stanowiło kwotę netto wynikającą z faktury, ale tylko w przypadku, gdy podatnik będzie wykorzystywał zakupiony samochód osobowy wyłącznie do celów działalności gospodarczej (obowiązek zgłoszenia go do urzędu skarbowego oraz prowadzenia ewidencji na cele VAT).

Natomiast podatnik powinien uważać na jeszcze jedną kwestię a mianowicie, jeżeli dokonując zakupu samochodu osobowego, ma prawo do odliczenia jedynie 50% podatku VAT, wówczas drugą połowę podatku VAT bez prawa do odliczenia powinien dodać do wartości zakupu a więc do 10.000zł. W takim wypadku wartość początkowa samochodu przekroczy owe 10.000zł i podatnik będzie zobowiązany do dokonywania rozłożonych w czasie kosztów zakupu samochodu (amortyzacji) i wprowadzenia danego samochodu osobowego do ewidencji środków trwałych.

Taka sytuacja wystąpi, jeżeli zakupiony do firmy samochód osobowy będzie przeznaczony na użytek mieszany, czyli firmowy i prywatny. Podatnik wówczas nie ma obowiązku prowadzenia ewidencji na cele VAT, ale ma prawo do odliczenia jedynie 50% podatku VAT z faktury zakupu oraz wydatków eksploatacyjnych dotyczących tego samochodu osobowego. Należy także nadmienić, iż powyższa kwestia dotyczy samochodów osobowych zakupionych na fakturę lub umowę lub fakturę VAT-MARŻA (w przypadku umowy kupna i faktury VAT-MARŻA nie będzie w ogóle możliwości do odliczenia VAT w momencie nabycia). W przypadku, bowiem wprowadzenia samochodu osobowego do firmy na podstawie oświadczenia za wartość początkową posłuży kwota wynikająca z oświadczenia plus ewentualne dodatkowe wydatki zwiększające tę wartość.

W sytuacji z kolei nabycia samochodu osobowego na fakturę VAT-MARŻĘ podatnik ustalając wartość początkową będzie miał do dyspozycji na fakturze tylko wartość brutto i właśnie tę wartość użyje do ustalenia wartości początkowej nabytego samochodu osobowego (plus ewentualne inne wydatki). Odliczenie podatku VAT będzie odbywało się na zasadach takich samych jak przy nabyciu na standardową fakturę czy umowę kupna.

Z kolei, jeżeli podatnik zwolniony podmiotowo z VAT dokona zakupu samochodu osobowego na kwotę 10.000zł brutto to ta kwota będzie stanowić wartość początkową danego samochodu plus oczywiście ewentualne dodatkowe koszty podnoszące tę wartość. Jeżeli natomiast podatnik zwolniony z VAT wprowadzi samochód do firmy na oświadczenie, to jego wartość ustali tak samo jak VAT-owiec.

Zakup samochodu osobowego do 10.000zł bezpośrednio w koszty czy ujęcie jednak w ewidencji środków trwałych

Zakup samochodu osobowego do wartości początkowej 10.000zł podatnik może ująć, jako środek trwały jednak w tym wypadku dodatkowo ma obowiązek wprowadzić go do ewidencji środków trwałych natomiast to pozwoli ująć mu jednorazowo w koszt firmy powyższe nabycie a także nie będzie miał obowiązku prowadzenia kilometrówki PIT (ewidencji przebiegu pojazdu na cele ustalenia miesięcznych możliwych do ujęcia kosztów użytkowania pojazdu).

Natomiast ujęcie takiego samochodu jednorazowo w kosztach bez uznawania go za środek trwały będzie skutkowało, (jeżeli zakup nie nastąpił w ramach leasingu) obowiązkiem prowadzenia kilometrówki, czyli ewidencji przebiegu pojazdu na cele PIT (kosztów).