JPK_V7 procedury sprzedaży – TP, TT_WNT, TT_D, MR_T

Od 1 października 2020r. ustawodawca zobowiązań czynnych podatników VAT prowadzących działalność gospodarczą do oznaczania w nowym pliku JPK_V7 (w ewidencji VAT) niektórych transakcji sprzedaży określonymi oznaczeniami.

W jakich okolicznościach podatnicy VAT mają obowiązek zastosować oznaczenia TP, TT_WNT, TT_D czy MR_T? Te kwestie i nie tylko poruszono w niniejszej publikacji.

Oznaczenie „TP” dla transakcji sprzedaży pomiędzy podmiotami powiązanymi

Oznaczenie „TP” należy zaznaczyć przy fakturze sprzedaży w nowym pliku JPK_V7, jeżeli pomiędzy sprzedającym i kupującym istnieje powiązanie.

Niezwykle ważne jest, że to powiązanie odnosi się do sprzedaży na rzecz firm, ale i na rzecz osób prywatnych nieprowadzących żadnej działalności gospodarczej. Co więc oznacza powiązanie pomiędzy podmiotami?

W art. 23m ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jako podmioty powiązane prawodawca wskazuje:

1. podmioty, z których jeden podmiot wywiera znaczący wpływ na co najmniej jeden inny podmiot, lub
2. podmioty, na które wywiera znaczący wpływ:

• ten sam inny podmiot lub
• małżonek, krewny lub powinowaty do drugiego stopnia osoby fizycznej wywierającej znaczący wpływ na co najmniej jeden podmiot, lub

1. spółkę niemającą osobowości prawnej i jej wspólników, lub
2. podatnika i jego zagraniczny zakład.

Organy podatkowe będą identyfikować powiązania pomiędzy stronami transakcji z uwagi na zaniżone wartości niektórych transakcji. W art. 32 ustawy o VAT prawodawca nawet wskazuje sytuacje w których organ podatkowy może sam określić podstawę opodatkowania. W przypadku gdy między nabywcą a dokonującym dostawy towarów lub usługodawcą istnieją powiązania, o których mowa poniżej i wynagrodzenie jest:

• niższe od wartości rynkowej, a nabywca towarów lub usług nie ma zgodnie z art. 86, art. 86a, art. 88 i art. 90 oraz z przepisami wydanymi na podstawie art. 92 ust. 3 pełnego prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego,
• niższe od wartości rynkowej, a dokonujący dostawy towarów lub usługodawca nie ma zgodnie z art. 86, art. 86a, art. 88 i art. 90 oraz z przepisami wydanymi na podstawie art. 92 ust. 3 pełnego prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, a dostawa towarów lub świadczenie usług są zwolnione od podatku,
• wyższe od wartości rynkowej, a dokonujący dostawy towarów lub usługodawca nie ma zgodnie z art. 86, art. 86a, art. 88 i art. 90 oraz z przepisami wydanymi na podstawie art. 92 ust. 3 pełnego prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego

– organ podatkowy określa podstawę opodatkowania zgodnie z wartością rynkową, jeżeli okaże się, że powiązania te miały wpływ na ustalenie wynagrodzenia z tytułu dostawy towarów lub świadczenia usług.

Co ustawodawca rozumie przez hasło wywieranie znaczącego wpływu? Okazuje się, iż ma na myśli:

• posiadanie bezpośrednio lub pośrednio co najmniej 25%:
  1. udziałów w kapitale lub
  2. praw głosu w organach kontrolnych, stanowiących lub zarządzających, lub
  3. udziałów lub praw do udziału w zyskach lub majątku lub ich ekspektatywy, w tym jednostek uczestnictwa i certyfikatów inwestycyjnych, lub
• faktyczną zdolność osoby fizycznej do wpływania na podejmowanie kluczowych decyzji gospodarczych przez osobę prawną lub jednostkę organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej, lub
• pozostawanie w związku małżeńskim albo występowanie pokrewieństwa lub powinowactwa do drugiego stopnia.

Oznaczenie „TP” dotyczy zarówno krajowej sprzedaży towarów i usług jak i zagranicznej.

Oznaczenia „TP” może dotyczyć także kupujących (w pliku JPK_V7 tylko po stronie sprzedaży) jeżeli otrzymają fakturę sprzedaży:

• wewnątrzwspólnotowej nabycia towarów,
• importu towarów,
• importu usług.

W przypadku sprzedaży towarów lub usług symbol „TP” w sytuacji wystąpienia powiązań pomiędzy kontrahentami znajdzie zastosowanie także do transakcji typu: wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów, eksport towarów, świadczenia usług poza terytorium RP.

Transakcje pomiędzy podmiotami powiązanymi nie odnoszą się do transakcji zawieranych pomiędzy podmiotami powiązanymi, w odniesieniu do których właściwy organ podatkowy wydał uprzednie porozumienie cenowe, o którym mowa w dziale III ustawy z dnia 16 października 2019 r. o rozstrzyganiu sporów dotyczących podwójnego opodatkowania oraz zawieraniu uprzednich porozumień cenowych (Dz. U. poz. 2200).

Zatem podatnik VAT analizując swoją sprzedaż będzie musiał zbadać czy aby nie zbył towaru lub usługi na rzecz firmy lub osoby prywatnej pod kątem:

• wielkości posiadania udziałów, ilości praw głosu w podmiocie nabywcy,
• znaczącego stanowiska decyzyjnego w podmiocie nabywcy,
• czy nabywca nie jest spokrewniony lub z spowinowacony ze sprzedawcą do drugiego stopnia włącznie,
• czy sprzedawca nie jest wspólnikiem spółki jawnej, cywilnej, komandytowej na rzecz, której dokonuje sprzedaży,
• czy sprzedaży nie dokonuje na rzecz zagranicznego zakładu a sprzedawca prowadzi w jego imieniu siedzibę lub biuro położone na terytorium RP.

Oznaczenie „TT_WNT” dla WNT w wewnątrzwspólnotowej transakcji trójstronnej

W pierwszej kolejności należałoby wyjaśnić co oznacza hasło wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów w ramach transakcji trójstronnej.

W myśl art. 135 ust. 1 ustawy o VAT za wewnątrzwspólnotową transakcję trójstronną uważa się transakcję, jeżeli łącznie będą spełnione poniższe warunki:

1. trzech podatników VAT zidentyfikowanych na potrzeby transakcji wewnątrzwspólnotowych w trzech różnych państwach członkowskich uczestniczy w dostawie towaru w ten sposób, że pierwszy z nich wydaje ten towar bezpośrednio ostatniemu w kolejności, przy czym dostawa tego towaru jest dokonana między pierwszym i drugim oraz drugim i ostatnim w kolejności,
2. przedmiot dostawy jest wysyłany lub transportowany przez pierwszego lub też transportowany przez drugiego w kolejności podatnika VAT lub na ich rzecz z terytorium jednego państwa członkowskiego na terytorium innego państwa członkowskiego.

Z kolei procedura uproszczona przy transakcji trójstronnej WNT to rozliczanie VAT w wewnątrzwspólnotowej transakcji trójstronnej, polegające na tym, że ostatni w kolejności podatnik VAT rozlicza VAT z tytułu dokonania na jego rzecz dostawy towarów przez drugiego w kolejności podatnika VAT, jeżeli łącznie są spełnione następujące warunki:

• dostawa na rzecz ostatniego w kolejności podatnika VAT była bezpośrednio poprzedzona wewnątrzwspólnotowym nabyciem towarów u drugiego w kolejności podatnika VAT,
• drugi w kolejności podatnik VAT dokonujący dostawy na rzecz ostatniego w kolejności podatnika VAT nie posiada siedziby działalności gospodarczej na terytorium państwa członkowskiego, w którym kończy się transport lub wysyłka,
• drugi w kolejności podatnik VAT stosuje wobec pierwszego i ostatniego w kolejności podatnika VAT ten sam numer identyfikacyjny na potrzeby VAT, który został mu przyznany przez państwo członkowskie inne niż to, w którym zaczyna się lub kończy transport lub wysyłka,
• ostatni w kolejności podatnik VAT stosuje numer identyfikacyjny na potrzeby VAT państwa członkowskiego, w którym kończy się transport lub wysyłka,
• ostatni w kolejności podatnik VAT został wskazany przez drugiego w kolejności podatnika VAT jako obowiązany do rozliczenia podatku VAT od dostawy towarów realizowanej w ramach procedury uproszczonej.

Zatem oznaczenie „TT_WNT” nie należy stosować, gdy polski podatnik dokonujący nabycia WNT w ramach transakcji trójstronnej jest pierwszy albo trzeci (ostatni).

Oznaczenie stosuje się tylko, gdy:

• polski podatnik dokonuje WNT w ramach transakcji trójstronnej,
• transakcja trójstronna jest realizowana wyłącznie w procedurze uproszczonej,
• polski podatnik jest drugi w kolejności w tej transakcji.

Polski podatnik będący drugim w kolejności w danej transakcji trójstronnej (w procedurze uproszczonej) nie rozlicza podatku VAT z tytułu WNT. Wstawia jedynie wartość z faktury i rejestruje oznaczenie „TT_WNT” z uwagi na to, iż jest to procedura uproszczona transakcji trójstronnej WNT.

Oznaczenie „TT_D” dla dostawy towarów w wewnątrzwspólnotowej transakcji trójstronnej

W pierwszej kolejności należy podkreślić, iż w przypadku poprzedniej procedury o oznaczeniu TT_WNT nie dochodzi do faktycznego przemieszczenia towaru do Polski (gdy oczywiście drugim w kolejności podmiotem jest polski podatnik VAT).

Transakcja trójstronna charakteryzuje się właśnie tym, że trzy podmioty które biorą w nim udział pochodzą z różnych krajów UE a towar jest transportowany bezpośrednio od pierwszego do trzeciego podmiotu. Zakładając, że drugi podmiot to polski podatnik VAT, to dostawa (w kwestii podatkowej – rozliczenia VAT) jest rozpatrywana jako:

• dostawa od pierwszego podmiotu do drugiego (polski podatnik VAT),
• od drugiego (polski podatnik VAT) podmiotu do trzeciego (ostatniego).

Towar w rzeczywistości nie trafia do polskiego podatnika jako drugiego w danej transakcji.

Należy jeszcze pamiętać o kwestii procedury uproszczonej w ramach transakcji trójstronnej, która mówi o tym, iż podatek VAT rozlicza ostatni – trzeci podatnik (nabywca towaru).

Tak więc jest to droga do zrozumienia oznaczenia „TT_D”, które pokazuje, iż drugi (polski) podatnik VAT w transakcji trójstronnej o oznaczeniu „TT_WNT” po nabyciu danego towaru dokonuje dostawy towarów (w kwestii rozliczenia podatkowego), odbywającej się faktycznie poza terytorium Polski na rzecz ostatniego – trzeciego podatnika w jego kraju UE (kraju przeznaczenia). W rzeczywistości towar zostaje przetransportowany od pierwszego podatnika do trzeciego, ale polski podatnik oznacza w JPK_V7 tę dostawę na rzecz trzeciego podatnika (odbiorcy towaru) symbolem „TT_D”.

Oznaczenie „MR_T” dla transakcji świadczenia usług turystyki przy rozliczeniu na zasadzie VAT-MARŻA

Świadczenie usług turystyki opodatkowanych na zasadach marży (art. 119 ustawy o VAT), gdzie podstawa opodatkowania stanowi marżę pomniejszoną o kwotę należnego podatku VAT.

Przez marżę należy rozumieć różnicę między kwotą, którą ma zapłacić nabywca usługi, a faktycznymi kosztami poniesionymi przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług od innych podatników dla bezpośredniej korzyści turysty, przez usługi dla bezpośredniej korzyści turysty rozumie się usługi stanowiące składnik świadczonej usługi turystyki, a w szczególności transport, zakwaterowanie, wyżywienie, ubezpieczenie.

VAT-MARŻĘ stosuje się bez względu na to, kto nabywa usługę turystyki, w przypadku, gdy podatnik:

• działa na rzecz nabywcy usługi we własnym imieniu i na własny rachunek,
• przy świadczeniu usługi nabywa towary i usługi od innych podatników dla bezpośredniej korzyści turysty.

Oznaczenie MR_T podatnicy VAT zastosują wobec wystawionych faktur sprzedaży (według procedury VAT-MARŻA) wystawianych zarówno dla podmiotów prowadzących działalność gospodarczą jak i dla osób prywatnych oraz przy sprzedaży na rzecz kontrahentów zagranicznych.

Jeżeli podatnik VAT prowadzi także sprzedaż przy zastosowaniu kasy rejestrującej, wówczas księgując raport miesięczny w nowym JPK_V7 nie stosuje oznaczenia MR_T nawet jeśli raport zawiera operacje sprzedaży VAT-MARŻA.

Symbol „MR_T” stosuje się niezależnie od tego czy marża przy danej transakcji sprzedaży na zasadzie VAT-MARŻY udokumentowanej fakturą lub paragonem wyjdzie dodatnia czy ujemna.

Oznaczenie MR_T należy także stosować do ujmowania odrębnie paragonów wystawionych dla osób prywatnych bez działalności (raport miesięczny z kasy rejestrującej dokumentującej sprzedaż na zasadach VAT-MARŻY na rzecz osób prywatnych bez działalności nie ujmuje się już w ewidencji VAT jako jedną sumę marży netto, VAT, marży brutto od 1 października 2020r.).