Jak sprawdzać wyniki finansowe spółek

Wyniki finansowe spółki są istotne nie tylko dla jej udziałowców. Kondycja przedsiębiorstwa jest ważna również dla inwestorów oraz kontrahentów.

Bez zweryfikowania czy firma jest wypłacalna, jak zmieniają się jej przychody i koszty, ciężko podejmować świadome i racjonalne decyzje co do lokowania w niej swojego kapitału lub współpracy.

Odpowiedzi na wszystkie pytania należy szukać w sprawozdaniach finansowych, które – w przypadku spółek zarejestrowanych w Polsce – można znaleźć w kilku źródłach, zarówno publicznych, jak i komercyjnych.

Wyniki finansowe spółki znajdziemy w sprawozdaniu finansowym

Chcąc odpowiedzieć na pytanie – gdzie szukać wyników finansowych spółki? – najprostsza odpowiedź brzmi: w sprawozdaniu finansowym. Czym jednak jest owe sprawozdanie?

Sprawozdanie finansowe to dokument przedstawiający sytuację finansową przedsiębiorstwa z ostatniego roku obrotowego (które zazwyczaj pokrywa się z rokiem kalendarzowym).

Sprawozdanie powinno zawierać informacje o majątku, dochodach i aktywach firmy. Przedstawiane dane muszą mieć pokrycie w księgach rachunkowych i innych dokumentach księgowych.

Kto ma obowiązek wykazywać wyniki finansowe?

Nie każda firma jest zobowiązana do sporządzania i publikowania sprawozdań finansowych.

Obowiązek ten dotyczy:

• przedsiębiorstw, które – zgodnie z ustawą o rachunkowości – muszą prowadzić księgi rachunkowe;
• firm, które dobrowolnie wybrały księgi rachunkowe.

Obowiązek sporządzania sprawozdań finansowych nie jest zależny od tego, w jakiej formie prawnej prowadzona jest firma.

Może to być spółka kapitałowa, spółka osobowa, ale również jednoosobowa działalność gospodarcza. Wszystko bowiem zależy, czy dany podmiot prowadzi księgi rachunkowe.

Przepisy ustawy o rachunkowości narzucają przy tym konieczność prowadzenia tzw. pełnej księgowości na niektóre przedsiębiorstwa, inne z kolei mogą wybrać czy wolą tę metodę ewidencjonowania przychodów i kosztów, czy też skorzystać z uproszczonej księgowości.

W sporym uproszczeniu – pełna księgowość dotyczy wszystkich spółek kapitałowych (spółka z o.o., spółka akcyjna, prosta spółka akcyjna) oraz spółek osobowych takich jak spółka komandytowa i komandytowo-akcyjna.

Osoby fizyczne prowadzące JDG, spółki cywilne oraz pozostałe osobowe (jawne i partnerskie) są zobowiązane do prowadzenia ksiąg rachunkowych, jeżeli ich przychody netto ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych za poprzedni rok obrotowy wyniosły co najmniej równowartość w walucie polskiej 2,5 mln euro.

Wyniki finansowe spółki a Krajowy Rejestr Sądowy

Rejestr przedsiębiorców KRS to główne (i co ważne – darmowe) źródło informacji o spółkach kapitałowych i osobowych.

Zasadniczo są w nim wszystkie podmioty, które zostały ustawowo zobowiązane do wykazywania swoich wyników finansowych.

Co prawda sprawozdania finansowe mogą składać również JDG, które są ewidencjonowane w CEIDG, ale to bardzo rzadka sytuacja.

Jak znaleźć wyniki finansowe spółki?

Dostęp do KRS jest możliwy przez internet na portalu PRS pod adresem: https://wyszukiwarka-krs.ms.gov.pl. W celu odnalezienia sprawozdania finansowego spółki należy skorzystać z linku: https://ekrs.ms.gov.pl/, a następnie wybrać zakładkę „Przeglądarka dokumentów finansowych”.

Interesujące nas przedsiębiorstwo wyszukujemy po numerze KRS.

Oprócz samego sprawozdania finansowego, w ten sposób możemy sprawdzić:

• sprawozdanie zarządu z działalności;
• opinie biegłego rewidenta oraz sprawozdanie z badania rocznego sprawozdania finansowego;
• uchwały wspólników o zatwierdzeniu sprawozdania;
• uchwały wspólników o podziale zysku lub pokryciu strat.

Sprawozdanie finansowe jest bardzo dokładnym, szczegółowym, ale i skomplikowanym dokumentem. Najważniejsze elementy to bilans, rachunek zysków i strat oraz informacja dodatkowa.

Bilans prezentuje stan aktywów i pasywów firmy, rachunek zysków i strat pokazuje przychody, koszty, zyski i straty, a informacja dodatkowa zawiera szczegółowe objaśnienia.

Dzięki temu inwestorzy i kontrahenci mogą zweryfikować:

• tendencje w przychodach i zyskach netto, tj. sprawdzić, czy firma się rozwija;
• poziom zobowiązań i kapitałów własnych, tj. czy nie ma ryzyka niewypłacalności;
• udział kosztów finansowych w ogólnych wydatkach, tj. czy firma nie ma problemów z zaciągniętymi kredytami i pożyczkami;
• czy dokumenty są składane terminowo – brak sprawozdań to sygnał, iż przedsiębiorstwo nie jest prowadzone w sposób prawidłowy.

KRZ – sprawdź czy spółka nie ma problemów finansowych

Pozostając jeszcze na Portalu Rejestrów Sądowych, warto skorzystać z Krajowego Rejestru Zadłużonych.

Wybierając zakładkę „Portal Publiczny”, po numerze KRS można sprawdzić, czy dana spółka nie jest w stanie upadłości, lub czy nie prowadzi postępowania restrukturyzacyjnego.

Jeżeli wobec przedsiębiorstwa została wszczęta któraś z tych procedur, będąc potencjalnym inwestorem, lepiej zastanowić się dwa razy, czy lokowanie swoich środków w taki podmiot jest dobrym pomysłem.

Kontrahenci również mogą z tego faktu wiele wyczytać, jeżeli bowiem planują zawrzeć umowę, na mocy której spółka będzie zobowiązana do zapłaty, mogą sporo ryzykować.

Czy Główny Urząd Statystyczny coś nam powie o wynikach finansowych?

GUS prowadzi bazę REGON, która zawiera dane identyfikacyjne wszystkich podmiotów gospodarczych działających w Polsce.

Nie jest to jednak baza, w której znajdziemy jakiekolwiek informacje o wynikach finansowych spółki. W GUS znajdują się natomiast podstawowe informacji o firmie.

Bazę GUS najlepiej przejrzeć jeszcze przed skierowaniem się do KRS. W tym miejscu bowiem zweryfikujemy czy dany podmiot faktycznie istnieje, czy jest aktywny i działa w deklarowanej branży.

W ewidencji potwierdzimy takie informacje jak:

• nazwa i adres spółki
• forma prawna i przeważający rodzaj działalności
• status aktywności (działalność aktywna, zawieszona, w likwidacji itd.)
• numer REGON, NIP i KRS
• liczba zatrudnionych pracowników (jedynie dla niektórych firm)

Platformy komercyjne – możliwość rozszerzenia analizy

Platformy komercyjne możemy podzielić na dwa rodzaje – te które za pieniądze wysyłają dane z KRS oraz te, które rzeczywiście przeprowadzają zaawansowane analizy finansowe spółek.

W pierwszym wypadku od każdego z portali, który za „drobną opłatą” prześle na maile informację o podmiocie oraz jego sprawozdanie finansowe, należy się trzymać z daleka. Jest to swego rodzaj „naciąganie” nieświadomych klientów.

KRS publikuje dane o spółkach całkowicie za darmo. Strona rządowa nie wymaga żadnych opłat.

Drugi rodzaj stron internetowych może już okazać się pomocny, o ile oferuje usługi inne aniżeli publikacja sprawozdania finansowego.

Możliwość uzyskania dogłębnej analizy finansowej spółki dla potencjalnych inwestorów może okazać się bardzo pomocne przy podejmowaniu decyzji.

Co znajdziemy na portalach agregujących dane o spółkach? Będą to między innymi:

• skonsolidowane raporty kwartalne i roczne spółek giełdowych;
• analizy wskaźnikowe: ROE, ROA, EBITDA, wskaźnik zadłużenia;
• wyniki segmentowe – o ile spółka prowadzi różne rodzaje działalności;
• historie wypłat dywidend;
• prognozy rynkowe.

Warto pamiętać, że raporty giełdowe są składane co kwartał, a nie raz do roku, jak ma to miejsce w przypadku sprawozdań finansowych.

Dzięki temu inwestorzy i kontrahenci w przypadku spółek giełdowych mogą śledzić kondycję firm na bieżąco.

Ponadto spółki notowane na giełdzie podlegają surowszym wymogom informacyjnym, dzięki czemu dane są bardziej szczegółowe i aktualne.

Wykupienie usługi raportowej – czasami warto

Na rynku funkcjonują również bazy wywiadowni gospodarczych (np. BIG InfoMonitor czy InfoCredit). Takie portale oferują raporty kredytowe, oceny scoringowe, a także informacje o zaległościach płatniczych.

I mimo że usługi niemal zawsze są płatne, to przy większych transakcjach warto skorzystać z pomocy profesjonalistów.

Strata może się bowiem okazać o wiele bardziej dotkliwa niż wynagrodzenie zapłacone za raport finansowy.

Wyniki finansowe spółek – jest problem ze spółkami z o.o.

W przeciwieństwie do spółek akcyjnych, spółki z ograniczoną odpowiedzialnością są zobligowane wyłącznie do rocznych sprawozdań finansowych.

W ciągu roku wiele może się zmienić, przez co kilkumiesięczny dokument może być już częściowo lub całkowicie nieaktualny. Co więcej, dane nie są publikowane automatycznie, zaś wiele firm opóźnia się ze składaniem sprawozdań lub nie robi tego w ogóle.

Brak sprawozdań finansowych w KRS może świadczyć o problemach z zarządzaniem,  braku transparentności czy też problemach finansowych – co stanowi istotny sygnał ostrzegawczy.

Artykuł przygotowany przez naszego specjalistę Radosława Pilarskiego