Jak rozliczać kryptowaluty w działalności gospodarczej?

Kryptowaluty stały się bardzo popularne w poprzednim roku, mimo to przedsiębiorcy w dalszym ciągu nie mają pewności jak je prawidłowo rozliczać. W polskim systemie prawnym nie znajdziemy przepisów bezpośrednio odnoszących się do handlu nimi. Do tej pory urzędy skarbowe wielokrotnie zmieniały swoje stanowisko dotyczące sposobu ich rozliczania w odniesieniu do PIT, VAT i podatku od czynności cywilnoprawnych. Zastanawiasz się nad inwestycją w kryptowaluty? Rozważasz zakup sprzętu i kopanie kryptowalut? Zapraszamy do lektury!

Kryptowaluty a podatek dochodowy

Kryptowaluty to wirtualne waluty notowane na giełdzie takie jak Bitcoin, Litecoin, Ethereum, Ripple czy Dash.. Handel kryptowalutami w ramach działalności powinien zostać zaklasyfikowany pod kodem PKD 64.19.Z. Pozostałe pośrednictwo pieniężne.

Wydobywanie kryptowalut nie jest opodatkowane podatkiem dochodowym. Przedsiębiorca ma obowiązek odprowadzić podatek dopiero od transakcji sprzedaży (zamiany kryptowaluty na walutę tradycyjną, czyli złotówki, euro, dolara itd.) Dodatkowo wraz z końcem 2018 roku pojawiły się interpretacje podatkowe wskazujące obowiązek opodatkowania każdej przeprowadzonej na giełdzie transakcji. Oznacza to, że należy rozliczać również wymianę jednej kryptowaluty na inną wirtualną walutę, towar lub na usługę. Taką zamianę traktujemy jako formę odpłatnego zbycia danej kryptowaluty. Podstawa opodatkowania musi być wyrażona w złotówkach.

Przychód z działalności gospodarczej powstaje w dniu zbycia prawa majątkowego, czyli w dniu sprzedaży lub zamiany, jednak nie później niż w dniu wystawienia faktury lub uregulowania należności. Za przychód przedsiębiorcy uznaje się bowiem kwoty należne, nawet jeżeli nie zostaną faktycznie otrzymane.

Dochody uzyskane z obrotu kryptowalutami podlegają opodatkowaniu na ogólnych zasadach, co oznacza że stawka podatku zależy od zadeklarowanej formy opodatkowania. W przypadku wyboru zasad ogólnych zobowiązani jesteśmy do złożenia w urzędzie skarbowym deklaracji PIT-36, a stosując podatek liniowy, dochody wykazujemy na deklaracji PIT-36L.

Kiedy zakup kryptowalut jest kosztem uzyskania przychodów?

Prowadząc Podatkową Księgę Przychodów i Rozchodów w celu ustalenia dochodu, od przychodów odejmujemy koszty ich uzyskania.

Aby możliwe było rozliczenie danego wydatku w kosztach podatkowych spełnione muszą być następujące warunki:

• koszt został poniesiony w celu uzyskania przychodu, utrzymania lub zabezpieczenia źródła przychodu, a równocześnie nie został wyszczególniony w art. 23 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (katalog zawierający wydatki nie stanowiące kosztów uzyskania przychodów),
• przeprowadzona transakcja jest odpowiednio udokumentowana.

Zakup kryptowalut w celu dalszej odsprzedaży bezsprzecznie spełnia dwa pierwsze warunki, trzeba jednak mieć na uwadze, że powinniśmy posiadać dowód ich nabycia. Analogicznie w celu rozliczenia pozostałych wydatków związanych z obrotem kryptowalutami, takich jak prowizje na giełdzie musimy dysponować potwierdzeniem ich poniesienia. Jeżeli nie mamy takich dokumentów, nie możemy zaliczyć wydatków do kosztów uzyskania przychodów.

Czy kryplowaluty są towarami w działalności gospodarczej?

Kolejna zmiana stanowiska fiskusa dotyczy uznania wirtualnych walut za towar handlowy. Początkowo zakup kryptowalut przedsiębiorcy ujmowali w kolumnie 13 KPiR Pozostałe wydatki, później podejście skarbówki uległo zmianie i na ten moment tego typu wydatki należy wykazywać w kolumnie 10 Zakup towarów handlowych i materiałów. Kryptowaluty powinniśmy również ująć w spisie z natury sporządzanym obowiązkowo na dzień rozpoczęcia prowadzenia działalności oraz na zakończenie i początek każdego roku podatkowego.

Czy do sprzedaży kryptowalut należy doliczać podatek VAT?

Obrót wirtualnymi walutami zwolniony jest z opodatkowania podatkiem VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku od towarów i usług (zwolnienie przedmiotowe). Nie naliczamy zatem podatku VAT przy sprzedaży i wymianie kryptowalut, ale nie mamy również prawa do odliczenia go od poniesionych wydatków.

W przypadku, gdy obok sprzedaży zwolnionej przedmiotowo, przedsiębiorca prowadzi również sprzedaż opodatkowaną, mówimy o sprzedaży mieszanej, dającej prawo do częściowego odliczania podatku od towarów i usług. Sprzedaż mieszana wiąże się z koniecznością stosowania mechanizmu proporcji przy rozliczeniu VAT.

Podatek od czynności cywilnoprawnych

Zgodnie z ostatnimi interpretacjami podatkowymi oraz stanowiskiem Ministerstwa Finansów, kryptowaluty traktowane są jak prawa majątkowe. Co do zasady od każdej transakcji sprzedaży i wymiany wirtualnego pieniądza powinniśmy zapłacić podatek od czynności cywilnoprawnych.

Sprzedając kryptowaluty obowiązek podatkowy jest po stronie kupującego, natomiast w razie wymiany jednej kryptowaluty na inną, obowiązek ten ciąży na obu stronach transakcji. W odniesieniu do PCC konieczne jest złożenie deklaracji PCC-3 (dla każdej pojedynczej transakcji) oraz zapłata tej daniny w terminie do 14 dni od momentu powstania obowiązku podatkowego. Nabywając kryptowaluty odprowadzamy 1% podatku, który naliczamy od wartości rynkowej prawa majątkowego.

Zaprezentowane stanowisko fiskusa odnośnie konieczności odprowadzania podatku od czynności cywilnoprawnych oraz składania wielu deklaracji wywołała protesty podatników. Ministerstwo Finansów planuje wprowadzenie innej formy opodatkowania kryptowalut, jednak na ten moment nie ma żadnych konkretnych informacji jak miałoby to wyglądać w praktyce. Wiceminister Finansów w trakcie jednego z wywiadów potwierdził, że zgodnie z aktualnie obowiązującymi w Polsce przepisami, podatnicy zobowiązani są do odprowadzania PCC od każdej transakcji, jednak z uwagi na trudne do spełniania formalności (obowiązek składania wielu deklaracji) podatek należy odprowadzać zawsze wtedy, gdy jest to możliwe i dogodne dla przedsiębiorcy. Nie wiadomo natomiast, kiedy osoba prowadząca działalność ma prawo uznać, że rozliczenie PCC jest dla niej niedogodne. Pozostaje zatem mieć nadzieję, że kwestia rozliczenia kryptowalut zostanie ujednolicona.

Jak zaksięgować koparkę do kryptowalut?

Część przedsiębiorców nie tylko dokonuje obrotu kryptowalutami na giełdzie, ale również decydują się na samodzielne ich wydobywanie. Koparka do kryptowalut to nic innego jak komputer o dużej mocy obliczeniowej. Zakup koparki jest kosztowną inwestycją, a wydobywanie kryptowalut wiąże się z ponoszeniem wysokich opłat za energię elektryczną. Mimo wszystko sprzedaż wydobytych kryptowalut na giełdzie może przynieść spore zyski, a co za tym idzie inwestycja się opłaci.

Koparka do kryptowalut powinna zostać ujęta w ewidencji środków trwałych, symbol KŚT, pod którym zaklasyfikowane zostały zespoły komputerowe to 491. Jak już zostało wspomniane, koparka związana jest z czynnościami zwolnionymi z podatku VAT, co oznacza że przedsiębiorca nie ma prawa odliczyć tego VAT od jej zakupu. Kwota brutto powiększona o ewentualny koszt transportu, ubezpieczenia w drodze itp. stanowi wówczas wartość początkową środka trwałego.