Nowa matryca stawek VAT

Zupełną nowością w związku ze zmianami przepisów ustawy o VAT ma być stworzenie tzw. matrycy stawek VAT, która będzie miała za zadanie pomóc podatnikom w szybkiej identyfikacji właściwej stawki VAT, ale i będzie porządkować dotychczasowe stawki VAT zidentyfikowane w aktualnym systemie. Nowa matryca stawek VAT będzie również pomocna dla nowej instytucji WIS, która to będzie wydawała decyzję o właściwej stawce VAT na towar lub usługę będącą przedmiotem zapytania. Dlatego warto poznać kilka zagadnień związanych z funkcjonowaniem matrycy jak i posługiwaniem się klasyfikacją, z której nowa matryca stawek VAT będzie korzystać.

Co to jest matryca stawek VAT?

5 marca 2019r. rząd przyjął projekt ustawy o zmianie ustawy o VAT i Ordynacja podatkowa. Nowością, jaką tym projektem stworzył Resort Finansów ma być wdrożony od stycznia 2020r. system identyfikacji właściwej stawki VAT na towary.

Cel stworzenia nowego systemu to przede wszystkim uporządkowanie stawek VAT, uproszczenie starego systemu opartego wyłącznie na PKWiU (Polska Klasyfikacja Wyrobów i Usług).

Ponadto nowy system będzie ujednolicał dotychczas stosowane stawki VAT a prezentowany wykaz będzie czytelny i przejrzysty dla podatników, przez co ułatwi właściwy wybór stawki VAT przez podatników.

Kolejna cecha nowego systemu to zrezygnowanie z PKWiU odnośnie towarów na rzecz Nomenklatury Scalonej CN. Klasyfikacja CN aktualnie jest już stosowana, ale wyłącznie na potrzeby celne przy ruchu towarów transportowanych do Polski jak i spoza Polski.

Sama klasyfikacja CN składa się z działów głównych, w których występują jeszcze poddziały tematyczne oraz nazwa konkretnego produktu albo często pojawiająca się sekcja pozostałe, (gdyby nie było możliwe przyporządkowanie do żadnego towaru w klasyfikacji CN).

Warto zaznaczyć, że jedna stawka VAT ma być przyporządkowana do jednego działu w klasyfikacji CN.

Poniżej link do klasyfikacji CN:

https://stat.gov.pl/Klasyfikacje/doc/cn/index.html

Natomiast identyfikacja właściwych stawek VAT dla usług ma odnosić się nadal do klasyfikacji PKWiU 2015.

Poniżej link do klasyfikacji PKWiU:

https://stat.gov.pl/Klasyfikacje/doc/pkwiu_15/pkwiu_15_pp.html

Kiedy nowa matryca znajdzie zastosowanie?

Aktualnie wiadomo jest, że nowa matryca stawek VAT a wraz z nią nowy podział wysokości stawek VAT dla poszczególnych towarów wejdzie w życie od 1 stycznia 2020r.

Natomiast opodatkowanie książek, gazet także e-booków nowymi stawkami rozpocznie swój bieg od 1 czerwca 2019r.

W jaki sposób korzystać z klasyfikacji CN

W rozporządzeniu wykonawczym Komisji (UE) 2018/1602 z dnia 11 października 2018 r. zmieniającego załącznik I do rozporządzenia Rady (EWG) nr 2658/87 w sprawie nomenklatury taryfowej i statystycznej oraz w sprawie Wspólnej Taryfy Celnej można znaleźć kilka zasad wyjaśniających jak czytać, identyfikować i posługiwać się Nomenklaturą Scaloną CN.

Do najważniejszych wytycznych należą:

1. Tytuły sekcji, działów i poddziałów mają znaczenie wyłącznie orientacyjne, do celów prawnych klasyfikację towarów należy ustalać zgodnie z brzmieniem pozycji i uwag do sekcji lub działów oraz, o ile nie są one sprzeczne z treścią powyższych pozycji i uwag, zgodnie z następującymi regułami:
   1. Wszelkie informacje o wyrobie zawarte w treści pozycji dotyczą wyrobu niekompletnego lub niegotowego, pod warunkiem, że posiada on zasadniczy charakter wyrobu kompletnego lub gotowego. Informacje te dotyczą także wyrobu kompletnego lub gotowego (oraz wyrobu uważanego za taki w myśl postanowień niniejszej reguły), znajdującego się w stanie niezmontowanym lub rozmontowanym.
   2. Wszelkie informacje zawarte w treści pozycji o materiale lub substancji odnoszą się do tego materiału lub substancji bądź w stanie czystym, bądź w mieszaninie lub w połączeniu z innymi materiałami lub substancjami. Również każda informacja o wyrobach z określonego materiału lub substancji odnosi się także do wyrobów wykonanych w całości lub w części z tego materiału lub substancji. Klasyfikowanie wyrobów stanowiących mieszaniny lub składających się z różnych materiałów lub substancji należy ustalać według zasad określonych w regule 3.
2. Jeżeli stosując regułę 2 b) lub z innego powodu, towary na pierwszy rzut oka są klasyfikowalne do dwóch lub więcej pozycji, klasyfikacji należy dokonać w następujący sposób:
   1. pozycja określająca towar w sposób najbardziej szczegółowy ma pierwszeństwo przed pozycjami określającymi towar w sposób bardziej ogólny. Jednak, gdy dwie lub więcej pozycji odnosi się tylko do części materiałów lub substancji zawartych w mieszaninie lub w wyrobie złożonym lub tylko do części artykułów w zestawie pakowanym do sprzedaży detalicznej, pozycje te należy uważać za jednakowo właściwe w odniesieniu do tych towarów, nawet, gdy jedna z nich daje bardziej pełne lub bardziej dokładne określenie tego towaru,
   2. mieszaniny, wyroby złożone składające się z różnych materiałów lub wytworzone z różnych składników oraz wyroby pakowane w zestawy do sprzedaży detalicznej, które nie mogą być klasyfikowane przez powołanie się na regułę 3 a), należy klasyfikować tak, jak gdyby składały się one z materiału lub składnika, który nadaje im ich zasadniczy charakter, o ile takie kryterium jest możliwe do zastosowania,
   3. jeżeli towary nie mogą być klasyfikowane przez powołanie się na regułę 3 a) lub b), należy klasyfikować do pozycji, pojawiającej się w kolejności numerycznej, jako ostatnia z tych, które jednakowo zasługują na uwzględnienie.
3. Towary, które nie mogą być klasyfikowane zgodnie z powyższymi regułami, powinny być klasyfikowane do pozycji odpowiednich dla towarów, do których są najbardziej zbliżone.
4. Oprócz powyższych postanowień, w odniesieniu do niżej wymienionych wyrobów należy stosować następujące reguły:
   1. futerały do aparatów fotograficznych, instrumentów muzycznych, broni, przyborów kreślarskich, naszyjników oraz podobne opakowania, specjalnie dostosowane do przechowywania wyrobów lub ich kompletów, nadające się do długotrwałego użytkowania i występujące z wyrobami, do których są przeznaczone, należy klasyfikować razem z wyrobami, gdy są one normalnie z nimi sprzedawane. Reguły tej jednak nie stosuje się do opakowań, które całemu wyrobowi nadają zasadniczy charakter,
   2. z zastrzeżeniem postanowień zawartych w regule 5 a), opakowania i pojemniki opakowaniowe ( ), jeżeli są zazwyczaj stosowane do tego rodzaju towarów, należy klasyfikować razem z tymi towarami. Postanowienie to nie ma jednak zastosowania, jeżeli opakowania nadają się w sposób oczywisty do ponownego użytku.
5. Klasyfikacja towarów do podpozycji tej samej pozycji powinna być przeprowadzona zgodnie z ich treścią i uwagami do nich, z uwzględnieniem ewentualnych zmian wynikających z powyższych reguł, stosując zasadę, że tylko podpozycje na tym samym poziomie mogą być porównywane. Odpowiednie uwagi do sekcji i działów mają zastosowanie również do tej reguły, jeżeli treść tych uwag nie stanowi inaczej.

Zmiana stawek VAT na książki drukowane i e-booki

Prawdopodobnie od czerwca 2019r. obniżoną stawką 8% VAT zamiast 23% będą objęte gazety, dzienniki i czasopisma drukowane oraz umieszczone na dyskach, taśmach i innych nośnikach oraz w formie elektronicznej (e-prasa).

Ponadto stawką 5% VAT zamiast 23% mają być objęte książki drukowane, na dyskach i taśmach oraz innych nośnikach, jak również w formie elektronicznej (e-booki).

Nadal jednak nie wiadomo czy obniżona stawka VAT będzie dotyczyć także audiobooków pobieranych z sieci, ponieważ w aktualnym stanie prawnych sprzedaż audiobooka pobranego z sieci jest opodatkowana stawką 23% VAT. Zupełnie inaczej wygląda sprawa, gdy audiobook jest sprzedawany na nośniku danych. W tym wypadku stawka VAT wyniesie 5%.

Obniżka stawek VAT w związku z przygotowaniem do wprowadzenia matrycy

Okazuje się, że niektóre towary w związku z zastosowaniem nowej matrycy stawek VAT będą dostępne po niższych cenach, Resort Finansów przedstawił, że obniżka nastąpi z 8% na 5% VAT dla:

• owoców tropikalnych i cytrusowych, niektóre orzechy jadalne, skórki owoców cytrusowych lub melonów,
• zupy, buliony, żywność homogenizowana i dietetyczna,
• żywność dla niemowląt i małych dzieci, a także smoczki, pieluszki oraz foteliki samochodowe,
• artykuły higieniczne (podpaski, tampony higieniczne, pieluchy).

Ponadto pieczywo każdego rodzaju oraz ciastka będą objęte stawką VAT 5% VAT zamiast dotychczasowych zróżnicowanych stawek 5%, 8%, 23% VAT).

Oprócz tego dla musztardy, słodkiej papryki (przyprawa) oraz niektórych przypraw przetworzonych (np. pieprz, tymianek) stawka VAT zostanie obniżona z 23% do 8%.

Podwyżki stawek VAT w związku z przygotowaniem do wprowadzenia matrycy

Niejednokrotnie miało miejsce, że zmiany w stawkach VAT szły zarówno w jedną stronę jak i w drugą. Aktualnie wiadomo, że w górę pójdą stawki VAT na soki poniżej 100%. Możliwe, że podwyżka z 5% do 23% VAT obejmie różne napoje.

Zwiększono też stawkę VAT na kawior, skorupiaki, mięczaki, bezkręgowce wodne a także na przetwory z nich sporządzane. Stawka VAT wzrośnie z 5% do 23% VAT.

Ponadto wzrośnie stawka VAT na dania podawane w placówkach gastronomicznych z produktów gotowych oraz z wcześniej wymienionych produktów jak i na same te produkty. Wzrost stawki VAT dla tych dań i produktów wzrośnie z 5% do 23% VAT.

Większy VAT obejmie także część przypraw takich jak np. kurkuma. Będzie on wynosił 8% zamiast dotychczasowego 5% VAT.

Wyższa stawka VAT zostanie również zastosowana w stosunku do lodu, który znajduje swoje przeznaczenie w produktach spożywczych. Tak, więc nie obejmie ta zmiana lodu używanego do chłodzenia. Tutaj wzrost stawki VAT nastąpi z 5% do 23% VAT

Pewną ciekawostką jest też to, że pomimo obniżki VAT na książki to jednak wzrośnie on w stosunku do czasopism specjalistycznych. Podwyżka ominie jednak czasopisma regionalne oraz nagrane na nośnikach danych. Zwyżka przyjmie postać z 5% do 8% VAT.